|commons = Category:Karlis Ulmanis
}}
Kārlis Augusts Vilhelms Ulmanis (ur. 4 września 1877 w Bērze k. Dobele, zm. 20 września 1942 w radzieckim łagrze k. Krasnowodzka) – łotewski polityk, premier i prezydent Łotwy, dyktator. Był pierwszą łotewską głową państwa w 1918, później piastował tę funkcję w okresie 1936–1940. Pełnił także urząd szefa rządu w latach 1918, 1919–1921, 1925–1926, 1931–1932 i 1934–1940.
Życiorys
W młodości studiował agronomię w Niemczech, zajmował się problematyką hodowli bydła. Po klęsce rewolucji 1905 r. na Łotwie, w której brał udział, w 1907 udał się na emigrację do USA, gdzie wykładał na uniwersytecie w Nebrasce.
W 1913 w wyniku amnestii udzielonej mu przez cara powrócił na Łotwę. Po rewolucji lutowej i obaleniu caratu w 1917 założył Łotewski Związek Ludowy, opowiadający się za niepodległością kraju. Utworzona przez tę partię (oraz innych działaczy niepodległościowych) Rada Narodowa ogłosiła niepodległość 18 listopada 1918 i mianowała Ulmanisa p.o. premiera. Pozostał on u władzy aż do 1921, brał udział w wojnie łotewsko-radzieckiej jako dowódca wojska. W sierpniu 1920 rozpisał wybory do nowego sejmu. W tym samym miesiącu zawarto pokój ryski z Rosją Radziecką (RFSRR). W późniejszych latach Ulmanis był wielokrotnie premierem Łotwy. Władzę autorytarną przejął w wyniku zamachu 17 marca 1934. 15 maja Ulmanis wraz z generałem Jānisem Balodisem ogłosił stan wojenny, rozwiązując sejm i wszystkie partie polityczne (w tym swój Związek Ludowy).
Zrezygnował z funkcji prezydenta w wyniku ultimatum sowieckiego z czerwca 1940 (wierzył, iż jego rezygnacja pomoże ocalić niezależność kraju). Po okupacji Łotwy przez Armię Czerwoną został aresztowany 21 lipca 1940 przez NKWD i zesłany do łagru niedaleko Krasnowodzka. Tam też zmarł 20 września 1942. Miejsce jego pochówku jest nieznane.
Wnuk brata Kārlisa Ulmanisa, Guntis Ulmanis, był w latach 1993–1999 prezydentem niepodległej Łotwy.
Odznaczenia
* Order Pogromcy Niedźwiedzia III klasy (Łotwa)
* Komandor Krzyża Wielkiego Orderu Trzech Gwiazd (Łotwa)
* Order Westharda I klasy (Łotwa)
* Krzyż Uznania I klasy (Łotwa)
* Krzyż Zasługi Obrońców (Łotwa)
* Medal 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej
* Krzyż Wielki Order Korony (Belgia)
* Wielka Wstęga Orderu Leopolda (Belgia)
* Krzyż Wolności I klasy (Estonia, 1925)
* Order Białej Gwiazdy I klasy (Estonia)
* Orderem Krzyża Orła I klasy (Estonia)
* Krzyż Wielki Orderu Białej Róży (Finlandia)
* Krzyż Wielki Orderu Legii Honorowej (Francja)
* Kawaler Orderu Legii Honorowej (Francja)
* Krzyż Wojenny (Francja)
* Krzyż Wielki ze Złotym Łańcuchem Orderu Witolda Wielkiego (Litwa)
* Krzyż Wielki Orderu św. Olafa (Norwegia)
* Order Orła Białego (Polska, 1937)
* Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski
* Order Lwa Białego I Klasy (Republika Czechosłowacka)
* Krzyż Wielki Królewskiego Orderu Gwiazdy Polarnej (Szwecja)
* Krzyż Wielki Królewskiego Orderu Wazów (Szwecja)
* Krzyż Wielki Orderu Piusa IX (Watykan)
* Krzyż Wielki Orderu Korony Włoch
* Krzyż Wielki Orderu Domowego pw. świętych Maurycego i Łazarza
Przypisy
Bibliografia
*
Kategoria:Kawalerowie Legii Honorowej
Kategoria:Łotewscy ministrowie spraw zagranicznych
Kategoria:Łotewskie ofiary prześladowań komunistycznych 1917–1991
Kategoria:Odznaczeni Orderem Pogromcy Niedźwiedzia
Kategoria:Odznaczeni Orderem Trzech Gwiazd
Kategoria:Odznaczeni Orderem Westharda
Kategoria:Odznaczeni Orderem Gwiazdy Polarnej (Szwecja)
Kategoria:Odznaczeni Orderem Wazów
Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Wielkim Legii Honorowej
Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Uznania
Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Wojennym (Francja)
Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Zasługi Obrońców
Kategoria:Odznaczeni Orderem Krzyża Wolności (Estonia)
Kategoria:Odznaczeni Medalem 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej
Kategoria:Odznaczeni Orderem Gwiazdy Białej
Kategoria:Odznaczeni Orderem Krzyża Orła
Kategoria:Odznaczeni Orderem Lwa Białego
Kategoria:Odznaczeni Orderem Białej Róży Finlandii
Kategoria:Odznaczeni Orderem Piusa IX
Kategoria:Odznaczeni Orderem Korony Włoch
Kategoria:Odznaczeni Orderem Korony (Belgia)
Kategoria:Odznaczeni Orderem Leopolda (Belgia)
Kategoria:Cudzoziemcy odznaczeni Orderem Orła Białego (II Rzeczpospolita)
Kategoria:Cudzoziemcy odznaczeni Wielką Wstęgą Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)
Kategoria:Odznaczeni Wielkim Krzyżem ze Złotym Łańcuchem Orderu Witolda Wielkiego
Kategoria:Odznaczeni Orderem Świętego Olafa
Kategoria:Odznaczeni Orderem Świętych Maurycego i Łazarza
Kategoria:Ofiary radzieckich łagrów
Kategoria:Prezydenci Łotwy
Kategoria:Premierzy Łotwy
Kategoria:Urodzeni w 1877
Kategoria:Zmarli w 1942
Kategoria:Uczestnicy rewolucji na Łotwie (1905–1907)
