Martini-Henry
Martini-Henry to brytyjski karabin jednostrzałowy wprowadzony do uzbrojenia w drugiej połowie XIX wieku. Jego historia rozpoczęła się w 1866 roku, kiedy to armia brytyjska przyjęła karabin Enfield-Snider. Proces wprowadzenia Martini-Henry rozpoczął się od konkursu na nową broń odtylcową, w którym zaprezentowano ponad 100 konstrukcji.
Rozwój i przyjęcie
W 1867 roku przeprowadzono drugi konkurs, w wyniku którego wybrano mechanizm zamkowy Friedricha von Martini oraz lufę Alexandra Henry’ego. Karabin Martini-Henry został przetestowany w 1870 roku, a w 1871 roku oficjalnie przyjęty do uzbrojenia. Zastąpił on karabiny Enfield-Snider i był używany w konfliktach takich jak wojna w Afganistanie oraz wojny z Zulusami.
Problemy z amunicją
W 1884 roku podczas odsieczy Chartumu ujawniły się problemy z amunicją, co doprowadziło do wprowadzenia łusek całkowicie mosiężnych. W latach 80. XIX wieku rozważano wprowadzenie karabinu o mniejszym kalibrze, jednak ostatecznie zdecydowano się na przebudowę wersji Martini-Metford na Martini-Henry Mk IV.
Wersje
- Martini-Henry Mark I: pierwsza wersja seryjna, produkcja zakończona około 1880 roku.
- Martini-Henry Mark II: zmodernizowany mechanizm spustowy, produkowany do 1889 roku.
- Martini-Henry Mark III: nowoczesne mocowanie kolby, wprowadzenie w marcu 1882 roku.
- Martini-Henry Mark IV: przebudowane karabiny Martini-Metford.
Karabinki
- Martini-Henry Carbine Mark I: karabinek dla kawalerii, używany do 1882 roku.
- Martini-Henry Artillery Carbine Mark I: karabinek dla artylerzystów, zastąpił wcześniejszą wersję.
- Martini-Henry Artillery Carbine Mark II: przebudowane karabiny z krótszą lufą.
Opis
Martini-Henry to jednostrzałowy karabin z zamkiem obrotowym, otwieranym za pomocą dźwigni. Mechanizm spustowy działał na sprężynę uderzeniową, a lufa była gwintowana z czterema bruzdami prawoskrętnymi. Karabin był wyposażony w drewniane łoże i kolbę oraz mechaniczne przyrządy celownicze.
Podsumowanie
Martini-Henry był znaczącym krokiem w rozwoju broni strzeleckiej, łącząc nowoczesne rozwiązania konstrukcyjne z praktycznymi wymaganiami armii. Jego wersje i modyfikacje wpłynęły na późniejsze konstrukcje karabinów. Ostatecznie karabiny Martini-Henry zostały wycofane z jednostek liniowych na początku XX wieku, ale ich historia pozostaje ważnym elementem w dziejach broni palnej.
