Kapalin – opis i historia
Kapalin, znany również jako kłobuk, to otwarty hełm charakteryzujący się kulistym dzwonem i szerokim rondem, które może być proste lub nachylone w dół. Ten typ hełmu cieszył się dużym zainteresowaniem od starożytności, a największą popularność osiągnął w XIII–XV wieku. W XVI wieku kapalin ustąpił miejsca morionowi, jednak wciąż był używany w XVII wieku.
Oprócz zastosowania w armii, kapaliny były popularne wśród uboższych warstw społecznych, zwłaszcza w formacjach piechoty. W Polsce, w XVI–XVII wieku, pojawiały się w wersji husarskiej, często używane przez pocztowych.
Budowa kapalinów
Kapaliny miały różnorodną konstrukcję. Najczęściej były to hełmy o kulistym dzwonie z szerokim rondem, co nadawało im wygląd przypominający kapelusz. Rondo mogło być nitowane do dzwonu lub wytwarzane z jednego kawałka blachy, tworząc monolit. Istniały także dzwony o bardziej spiczastym kształcie, często ozdobione żłobkowaniem. Rondo miało różne stopnie nachylenia, a w niektórych wersjach wycinano wizurę. Czasami kapalin wyposażony był w nosal, który częściowo osłaniał twarz.
Przykłady kapalinów
- Kapalin ze szparami wzrokowymi w rondzie
- Kapalin włoski, połowa XV wieku
- Kapalin hiszpański, XV wiek
- Kapalin burgundzki lub flandryjski, XV wiek
- Kapalin angielski, XVII wiek
- Kapalin holenderski z XVII wieku, później modyfikowany w Japonii
Kapaliny stanowiły istotny element uzbrojenia w różnych epokach, a ich prostota i funkcjonalność przyczyniły się do ich długoterminowego użytkowania w armiach europejskich.
