Jurij Ihorowycz Andruchowycz
Jurij Andruchowycz, urodzony 13 marca 1960 roku w Stanisławowie (obecnie Iwano-Frankiwsk), to wybitny ukraiński poeta, prozaik, eseista, tłumacz oraz piosenkarz. Jest jednym z czołowych reprezentantów fenomenu stanisławowskiego.
Wykształcenie i kariera
Andruchowycz ukończył Ukraiński Instytut Poligrafii im. I. Fedorowa we Lwowie w 1982 roku, a następnie studiował w Instytucie Literatury im. Gorkiego w Moskwie (1990-1991). Jego doświadczenia z wojska w latach 1983-1984 zainspirowały go do stworzenia cyklu opowiadań „Armijśki opowidannia” (1989).
Twórczość literacka
Utwory Andruchowycza były tłumaczone na wiele języków i wydawane w Polsce oraz innych krajach, takich jak Niemcy, USA czy Szwecja.
Poezja
Debiutował w 1985 roku zbiorem wierszy „Nebo i płoszczi”. W tym samym roku założył grupę poetycką Bu-Ba-Bu. Jego kolejne zbiory, takie jak „Seredmistia” (1989) i „Ekzotyczni ptachy i rosłyny” (1991), umocniły jego pozycję w ukraińskiej poezji. W 2004 roku wydał „Pisni dla mertwoho piwnja”, a w 2013 roku zbiór „Listy z Ukrainy”.
Proza
Andruchowycz zadebiutował powieścią „Rekreaciji” (1992) i kontynuował twórczość z „Moskowiada” (1993) oraz „Perwerzija” (1996). Jego powieści zdobyły uznanie w Polsce, zwłaszcza „Dwanaście kręgów” (2003) oraz „Tajemnicja. Zamiast romanu” (2007).
Eseistyka
W 1999 roku opublikował zbiór esejów „Dezorientacija na miscevosti”. Jego eseje ukazały się również w polskich wydaniach, takich jak „Ostatnie terytorium. Eseje o Ukrainie” (2002).
Tłumaczenia
Andruchowycz jest także tłumaczem literatury, przekładając utwory z języków niemieckiego, angielskiego i rosyjskiego, a także polskiej poezji, w tym dzieł Czesława Miłosza.
Muzyka
W 2005 roku nagrał płytę „Andruchoid”, a jego współpraca z zespołem Karbido zaowocowała trzema albumami, w tym „Samogon” (2006) i „Cynamon” (2009).
Nagrody i wyróżnienia
- Nagroda Herdera (2001)
- Leipziger Buchpreis (2006)
- Nagroda Angelus za „Dwanaście kręgów” (2006)
- Laureat nagrody Vilenica (2017)
- Doktorat honoris causa Uniwersytetu Rzeszowskiego (2022)
Życie osobiste
Andruchowycz ma dwoje dzieci, syna Tarasa i córkę Sofiję, która jest pisarką i żoną Andrija Bondara.
