Herb Junosza
Herb Junosza, znany również jako Agnus, Baran, Barany, Junoszyc, to polski herb szlachecki. W opisie heraldycznym przedstawia się go jako czerwone pole z białym baranem na zielonej kępie. Klejnot herbowy składa się z pięciu piór strusich. W wersji pierwotnej brak jest kępy, a baran ma złote oręż. W niektórych wizerunkach baran jest ukazany na zielonej podstawie tarczy.
Najwcześniejsze wzmianki
Herb Junosza po raz pierwszy pojawia się w XIII wieku. Najstarsze źródło, które go wymienia, to dzieło Jana Długosza z lat 1464–1480, w którym zapisano, że „Junoscha białego baranka albo barana w polu czerwonym nosi”.
Pochodzenie i legendy
Pochodzenie herbu Junosza jest przedmiotem sporów. Kasper Niesiecki sugerował, że może mieć niemieckie korzenie, a etymologia ludowa wywodzi jego nazwę z niemieckiego słowa „Jungschaff” (młoda owca). Istnieje również legenda związana z herbem, według której rycerz Junosza, jadąc na wesele, pokonał Krzyżaków, co symbolizuje czerwona tarcza (krew) oraz biały baran (zwycięstwo).
Herbowni
Listę herbownych przedstawia Tadeusz Gajl w swoim „Herbarzu polskim od średniowiecza do XX wieku” z 2007 roku, zawierającą 523 nazwiska. Wśród nich znajdują się m.in.:
- Badyński
- Baran
- Dąbrowski
- Kowalewski
- Nowacki
- Wojtycki
- Zawadzki
Herb Junosza, z jego bogatą historią oraz legendami, odgrywa istotną rolę w polskiej heraldyce, łącząc w sobie tradycję i symbolikę szlachecką.
