Józef Stanek SAC – Życie i Dziedzictwo
Józef Stanek, ps. „Rudy” (ur. 4 grudnia 1916 w Łapszach Niżnych, zm. 23 września 1944 w Warszawie), był polskim księdzem pallotynem, błogosławionym Kościoła katolickiego oraz męczennikiem II wojny światowej. Pełnił funkcję kapelana zgrupowania „Kryska” Armii Krajowej podczas powstania warszawskiego.
Życiorys
W 1935 roku, po ukończeniu matury w Collegium Marianum w Wadowicach, wstąpił do pallotyńskiego nowicjatu. W 1939 roku, w trakcie ewakuacji seminarium, został wzięty do niewoli radzieckiej, jednak udało mu się uciec i powrócić do Ołtarzewa. Święcenia kapłańskie przyjął w 1941 roku w Warszawie.
Po święceniach podjął studia na tajnych kompletach oraz służył jako kapelan Armii Krajowej. Od 1 sierpnia 1944 roku brał udział w powstaniu warszawskim, odprawiając nabożeństwa i udzielając pomocy rannym. Zrezygnował z przeprawy na drugi brzeg Wisły w ostatnich dniach walk.
Po pacyfikacji Czerniakowa został wzięty do niewoli przez Niemców i 23 września 1944 roku zamordowany w Warszawie. Jego ciało ekshumowano 14 kwietnia 1945 roku, a po kilku latach przeniesiono na cmentarz Powązkowski. W 1987 roku odbyła się uroczystość ekshumacji i pochówku w obecności kard. Józefa Glempa.
Józef Stanek został ogłoszony błogosławionym 13 czerwca 1999 roku przez Jana Pawła II, w grupie 108 męczenników II wojny światowej.
Upamiętnienie
- Imię ks. Józefa Stanka nadano alei w parku Marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego w 1996 roku.
- Pomnik ku jego czci odsłonięto w 1997 roku przy ul. Wilanowskiej i Solec.
- Kaplica w Muzeum Powstania Warszawskiego nosi wezwanie bł. Józefa Stanka.
- Patron Szkoły Podstawowej w Łapszach Niżnych.
