Józef Feldman
Józef Feldman, znany również jako „Józef Sokołowski”, urodził się 1 lipca 1899 roku w Przemyślu, a zmarł 16 czerwca 1946 roku w Krakowie. Był polskim historykiem oraz profesorem Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Życiorys
Feldman był synem Wilhelma Feldmana, pisarza i krytyka literackiego, oraz Marii z Kleinmanów, tłumaczki. Ukończył IV gimnazjum w Krakowie, a następnie studiował prawo i historię na Uniwersytecie Jagiellońskim. W latach 1918–1920 służył w Wojsku Polskim. W 1922 roku uzyskał doktorat, a pięć lat później habilitację, stając się docentem na UJ. W 1937 roku objął stanowisko profesora nadzwyczajnego oraz kierownictwo Katedry Historii Nowożytnej.
Podczas II wojny światowej był poszukiwany przez gestapo. Pracował jako archiwista we Lwowie, a następnie ukrywał się, angażując się w tajne nauczanie. Po wojnie wrócił do pracy na UJ, a także został członkiem korespondentem PAU oraz członkiem honorowym Polskiego Towarzystwa Historycznego. Zmarł w 1946 roku i został pochowany na cmentarzu Rakowickim w Krakowie.
Tematyka badań
Feldman specjalizował się w historii stosunków polsko-niemieckich oraz dyplomatyce międzynarodowej, zwłaszcza w XVIII wieku. W swojej pracy „Sprawa polska w roku 1848” z 1933 roku przedstawił politykę pruską i rosyjską wobec Polski w okresie Wiosny Ludów. Jego publikacja „Bismarck a Polska” z 1938 roku, krytycznie analizująca politykę Bismarcka, miała znaczący wpływ na publiczną debatę i została zastrzelona przez okupantów.
Feldman badał również twórczość Michała Bobrzyńskiego i Szymona Askenazego, a także redagował „Cambridge History of Poland” w 1941 roku.
Ważniejsze publikacje
Feldman opublikował ponad 160 prac, w tym:
- Polska a Prusy (1924)
- Bismarck a Komisja Osadnicza (1928)
- Mocarstwa wobec powstania styczniowego (1929)
- Bismarck a Polska (1938)
- Rozkład kultury mieszczańskiej (1946)
Podsumowanie
Józef Feldman był znaczącą postacią w polskiej historiografii, którego prace miały wpływ na zrozumienie polsko-niemieckich relacji oraz historii politycznej Polski. Jego zaangażowanie w badania i edukację w trudnych czasach II wojny światowej pozostaje ważnym elementem jego dziedzictwa.
