Józef Czuchra – Życiorys
Józef Czuchra, znany pod pseudonimami „Orski”, „Mnich”, „Bogumił” i „Podhalanin”, urodził się 4 marca 1911 roku w Białobrzegach. Był porucznikiem i dowódcą oddziału partyzanckiego NOW oraz AK w regionie Rzeszowa.
Wczesne życie
Czuchra pochodził z rodziny Kubackich. Po ukończeniu szkoły tkackiej w Krośnie i odbyciu służby wojskowej w latach 1930–1931, rozpoczął pracę w fabryce „Lnianka”. Był aktywnym członkiem ZZ „Praca Polska” oraz Stronnictwa Narodowego.
Aktywność w ruchu oporu
W styczniu 1941 roku wstąpił do Narodowej Organizacji Wojskowej (NOW), a następnie przeszedł do Tajnej Organizacji Wojskowej. Po scaleniu TOW z Armią Krajową w lutym 1943 roku, objął dowództwo oddziału dyspozycyjnego w rejonie Kedywu OP-15. Jego oddział brał udział w akcjach likwidacyjnych wobec współpracowników Niemców. W wyniku konfliktów z dowódcą Kedywu, Zenonem Sobotą, przeszedł do NOW, a następnie został dowódcą oddziału OP-11 w Inspektoracie AK Jasło.
Akcja „Burza” i nieporozumienia
W czerwcu 1944 roku jego oddział wziął udział w akcji „Burza”, dołączając do zgrupowania OP-23 „Południe”. W wyniku napięć z dowódcą kapitanem Adamem Winogrodzkim, Czuchra opuścił zgrupowanie w sierpniu 1944 roku. Władze, w dyspozycji których się znajdował, nakazały mu opuścić Podkarpacie.
Aresztowanie i śmierć
31 marca 1945 roku Czuchra został aresztowany przez UB w Rzeszowie. Podczas przesłuchania zaatakował oficera, zabrał mu pistolet i zastrzelił go, raniąc przy tym strażnika. Zginął podczas próby ucieczki, zastrzelony przez wartownika. Świadkiem jego śmierci był Jan Radożycki, który w swoich wspomnieniach opisał Czuchrę jako zdolnego organizatora akcji przeciwko Niemcom.
Upamiętnienie
Czuchra został symbolicznie upamiętniony na grobie Heleny Czuchry na Cmentarzu Komunalnym w Krośnie.
Podsumowanie
- Data urodzenia: 4 marca 1911
- Data śmierci: 31 marca 1945
- Pseudonimy: „Orski”, „Mnich”, „Bogumił”, „Podhalanin”
- Rola: Dowódca oddziału partyzanckiego NOW i AK
- Miejsce urodzenia: Białobrzegi (Krosno)
- Okoliczności śmierci: Aresztowanie przez UB, atak na funkcjonariusza, zastrzelenie podczas ucieczki
