Joseph Eugene Stiglitz
Joseph Eugene Stiglitz, urodzony 9 lutego 1943 roku w Gary, to amerykański ekonomista, laureat Nagrody Banku Szwecji im. Alfreda Nobla w dziedzinie ekonomii w 2001 roku oraz John Bates Clark Medal w 1979 roku.
Życiorys
Od 2003 roku Stiglitz jest profesorem na Columbia University, gdzie specjalizuje się w mikroekonomii. W latach 1993–1997 pełnił funkcję szefa Zespołu Doradców Ekonomicznych Prezydenta USA, a w latach 1997–2000 był głównym ekonomistą Banku Światowego. Jest również założycielem Initiative for Policy Dialogue (IPD) oraz przewodniczy Brooks World Poverty Institute (BWPI) z Uniwersytetu w Manchesterze.
Stiglitz, obok George’a Akerlofa i Michaela Spence’a, został uhonorowany Nagrodą Nobla za badania dotyczące rynków z asymetrią informacji. Krytycznie ocenia zarządzanie globalizacją oraz działalność instytucji takich jak Międzynarodowy Fundusz Walutowy i Bank Światowy.
Dorobek naukowy
Stiglitz podważa założenia tradycyjnej neoklasycznej teorii ekonomicznej, wskazując, że rynki nie zawsze działają efektywnie. Wspólnie z Bruce’em Greenwaldem dowiódł, że brak pełnych informacji na rynku prowadzi do nieefektywności alokacji zasobów. Zauważa, że interwencje rządowe, choć niezbędne, powinny być ograniczone.
Asymetria informacji
Stiglitz jest znany z badań nad asymetrią informacji, szczególnie techniką screening, która pozwala agentom ekonomicznym wydobywać informacje od lepiej poinformowanych stron. Jego prace dotyczą również rynków ubezpieczeń i kapitałowych.
Płace wydajnościowe: model Shapiro-Stiglitza
Model Shapiro-Stiglitza wyjaśnia zjawisko bezrobocia oraz regulacji płac. Jego założenia obejmują:
- Wybór poziomu wysiłku przez pracownika.
- Niedoskonała kontrola nad pracownikami przez pracodawców.
- Asymetrię informacji między pracodawcą a pracownikiem.
Wśród wniosków z modelu można wymienić, że wyższe płace prowadzą do lepszej efektywności pracowników oraz ograniczają rotację zatrudnienia.
Praktyczne zastosowania teorii Stiglitza
Teorie Stiglitza, choć matematycznie poprawne, wzbudziły kontrowersje w kontekście ich zastosowania w praktyce. Stiglitz dostosowuje swoje teorie do zmieniającej się rzeczywistości gospodarczej.
Wybrane publikacje
- Readings in modern theory of economic growth (1969)
- Economics of public sector (1986)
- Globalization and Its Discontents (2002)
- Whither Socialism? (1994)
Podsumowanie
Joseph E. Stiglitz jest uznawanym ekonomistą, którego badania i teorie wpływają na współczesne rozumienie rynków i polityki gospodarczej, zwłaszcza w kontekście asymetrii informacji i efektywności rynków.
