John Dewey – Krótkie wprowadzenie
John Dewey (1859-1952) był amerykańskim filozofem pragmatystą i pedagogiem, znanym jako czołowy przedstawiciel amerykańskiego progresywizmu. Był twórcą koncepcji szkoły pracy i wykładał na Uniwersytecie Columbia oraz w Chicago.
System pedagogiczny
Dewey oparł swój system na instrumentalizmie, postrzegając doświadczenie jako klucz do prawdy. W jego modelu szkoły pracy dominowało hasło: uczenie się przez działanie. Szkoła miała być miejscem aktywności praktycznej, gdzie dzieci rozwijały swoje wrodzone zdolności poprzez rzemiosło i codzienne zadania.
W szkole pracy nie było tradycyjnych lekcji. Proces edukacyjny koncentrował się na problemach, które dzieci napotykały w życiu, co prowadziło do nauki w sposób naturalny. Dewey wyodrębnił etapy myślenia w rozwiązywaniu problemów:
- Odczucie trudności
- Określenie trudności – sformułowanie problemu
- Szukanie rozwiązań – formułowanie hipotez
- Wyprowadzenie wniosków – logiczna weryfikacja hipotez
- Dalsze obserwacje – empiryczna weryfikacja hipotezy
Poglądy filozoficzne
Dewey przeszedł od idealizmu przez pragmatyzm do antymetafizycznego socjalizmu. Uważał, że myślenie jest narzędziem do przetwarzania rzeczywistości, a filozofia jest ogólną nauką o wychowaniu. Twierdził, że wartości muszą powstawać w codziennym doświadczeniu, a wychowanie powinno dążyć do ideałów demokracji.
Poglądy polityczne
Dewey był blisko związany z nowojorskimi intelektualistami i promował sekularyzację życia publicznego. Uczestniczył w pracach tzw. Komisji Deweya, która uniewinniła Lwa Trockiego. Aktywnie publikował artykuły i prowadził wykłady przez całe życie.
Dewey a media
Dewey krytykował media masowe, uznając je za niedoskonałe, ale konieczne. Zauważał, że komunikacja tworzy przestrzeń publiczną, która sprzyja refleksyjności i debacie. Podkreślał, że nowoczesne środki komunikacji wzbogacają życie codzienne i kulturę.
Wybrane prace Deweya
- Moje pedagogiczne credo (1897)
- Szkoła a społeczeństwo (1900)
- Szkoła i dziecko (1902)
- Jak myślimy (1910)
- Demokracja i wychowanie (1916)
- Sztuka jako doświadczenie (1934)
