Joanna Grudzińska
Joanna Grudzińska, hrabianka Joanna Nepomucena Barbara Grudzińska herbu Grzymała, była morganatyczną żoną wielkiego księcia Konstantego Pawłowicza Romanowa. Urodziła się 29 września 1791 roku w Poznaniu, a zmarła 29 listopada 1831 roku w Carskim Siole.
Życie osobiste
Joanna była córką Antoniego Grudzińskiego, ostatniego właściciela Chodzieży. W dniu 27 maja 1820 roku poślubiła wielkiego księcia Konstantego, który rozwiódł się ze swoją pierwszą żoną po 20 latach separacji. Z powodu morganatycznego charakteru małżeństwa, Konstanty w 1823 roku zrezygnował z praw do tronu rosyjskiego. Po trzech ceremoniach ślubnych (prawosławnej, katolickiej i cywilnej) otrzymała tytuł księżnej łowickiej.
Joanna miała dwie siostry: Antoninę, która wyszła za generała Dezyderego Chłapowskiego, oraz Józefę, która poślubiła Wacława Gutakowskiego.
Śmierć i dziedzictwo
Zmarła w Carskim Siole sześć miesięcy po śmierci księcia Konstantego. Jej pogrzeb odbył się w tym samym miejscu, a po jej śmierci car Mikołaj I polecił odmłodzić jej datę urodzenia o 8 lat. W 1929 roku jej szczątki ekshumowano i przeniesiono do Rąbinia pod Śremem, gdzie spoczęła obok siostry Antoniny i jej męża.
Wpływ na życie publiczne
Joanna Grudzińska nie miała większego wpływu na życie publiczne w Polsce. Wydaje się, że popierała carski program polityczny i była przeciwniczką powstania listopadowego, postrzegając je jako rebelię przeciwko rodzinie carskiej. Jej aktywność społeczna ograniczała się głównie do działań religijnych i filantropijnych.
Kultura i literatura
W 1908 roku Wacław Gąsiorowski opublikował powieść historyczną „Księżna łowicka”, a w 1932 roku powstał polski film fabularny o tym samym tytule z Jadwigą Smosarską w roli głównej.
Bibliografia
- Władysław Bortnowski, Wielki Książę Konstanty i Joanna Grudzińska, Wyd. Łódzkie 1981.
- Jan Czyński, Cesarzewicz Konstanty i Joanna Grudzińska, czyli Jakubini polscy, Warszawa 1956.
- Hanna Muszyńska-Hoffmannowa, Joanna, moja światłość, Łódź 1973.
