Język norweski

Norweski jest językiem z grupy skandynawskiej języków germańskich, charakteryzującym się zjawiskiem asymetrycznej wzajemnej zrozumiałości z językami szwedzkim i duńskim. Współczesny norweski nie ma jednolitego standardu wymowy; występują dwa główne warianty pisarskie: bokmål i nynorsk, które są równouprawnione na mocy ustawy z 1980 roku. Język norweski ma status urzędowy w Norwegii i jest jednym z języków Rady Nordyckiej.

Klasyfikacja

Norweski należy do języków indoeuropejskich, w podgrupie zachodnio-skandynawskiej, obok języków farerskiego i islandzkiego. Nowoczesne badania sugerują podział na języki kontynentalne, do których należą norweski, szwedzki i duński, oraz wyspiarskie, takie jak islandzki i farerski. Norweski wykazuje znaczną (choć asymetryczną) zrozumiałość z językami kontynentalnymi.

Status i liczba użytkowników

Język norweski jest używany przez 4,7 do 5 milionów ludzi. W Norwegii posługuje się nim w administracji publicznej, a jego status urzędowy zapewnia dostęp do usług państwowych w tym języku bez kosztów tłumaczenia.

Historia

Doba starsza

Norweski rozwijał się z zachodnich dialektów staronordyjskiego. Od XII wieku można dostrzec różnice między norweskim a staroislandzkim. W średniowieczu pojawił się quasi-standard językowy, który został wyparty przez duński na skutek unii kalmarskiej i epidemii czarnej śmierci.

Doba średnia

W okresie 1350-1536 norweski przeszedł intensywne zmiany, w tym zmiany fonetyczne i napływ zapożyczeń dolnoniemieckich. Zainteresowanie językiem narodowym wzrosło w XIX wieku, co doprowadziło do konfliktu między zwolennikami bokmål a nynorsk.

Dialekty

W Norwegii wyróżnia się cztery główne dialekty, które różnią się przede wszystkim słownictwem i wymową, a także zawierają elementy zapożyczone z języków niemieckich. Współczesne zapisy ortograficzne wymagają łączenia złożeń, chociaż często występuje zapis rozłączny.

Język norweski w Polsce

W Polsce język norweski jest nauczany na uczelniach wyższych, w tym na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Uniwersytecie SWPS. Zwiększona emigracja do Norwegii przyczyniła się do rozwoju kursów językowych, a w 2022 roku w Polsce działało 37 tłumaczy przysięgłych.