Język baszkirski
Język baszkirski, znany jako język Baszkirów, należy do grupy kipczackiej języków tureckich. Jest blisko spokrewniony z językiem tatarskim, wykazując istotne różnice fonetyczne i gramatyczne. Język ten jest używany głównie w Baszkortostanie, autonomicznej republice w Federacji Rosyjskiej, oraz w sąsiednich obwodach.
Według spisu z 1989 roku, liczba użytkowników wynosiła 1 047 000, a szacunki z 2002 roku mówią o około 1,4 mln. Ponad 20% Baszkirów uznaje język tatarski za swój ojczysty. Wyróżnia się trzy główne dialekty: południowy, wschodni oraz północno-zachodni.
Historia
Literacki język baszkirski powstał po rewolucji październikowej, kiedy to Partia Komunistyczna podjęła działania na rzecz jego rozwoju. W 1921 roku uchwalono postanowienie o utworzeniu literackiego baszkirskiego, opartego na dialektach południowo-wschodnich. Pierwszą oficjalną publikacją w tym języku była gazeta „Baszkortostan”, wydawana od 1924 roku.
W latach 50. XX wieku nastąpiła rusyfikacja, a reforma edukacji z 1958 roku ograniczyła nauczanie języka baszkirskiego. W 1999 roku, po uzyskaniu autonomii, baszkirski zyskał status języka urzędowego w Baszkortostanie.
Zapis
Początki piśmiennictwa w języku baszkirskim sięgają przełomu XIX i XX wieku. Pierwotnie stosowano zmodyfikowany alfabet arabski, a w 1930 roku próbę wprowadzenia alfabetu łacińskiego przerwano. Od 1938 roku język baszkirski zapisuje się cyrylicą, która została wzbogacona o dodatkowe znaki do zapisu charakterystycznych dźwięków.
Współczesny alfabet baszkirski
Alfabet baszkirski składa się z następujących liter:
- Ә ә
- Ө ө
- Ү ү
- Ғ ғ
- Ҡ ҡ
- Ң ң
- Ҙ ҙ
- Ҫ ҫ
- Һ һ
Podsumowanie
Język baszkirski, jako ważny element kultury Baszkirów, odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu ich tożsamości narodowej, pomimo historycznych wyzwań związanych z jego nauczaniem i używaniem.
