Język akadyjski

Język akadyjski (akad. lišānum akkadītum) to język semicki, używany w Mezopotamii od połowy III tysiąclecia p.n.e. do początków I tysiąclecia n.e. Nazwa pochodzi od miasta Akad, stolicy imperium akadyjskiego, założonego przez Sargona około 2350 roku p.n.e. W literaturze naukowej termin „język akadyjski” odnosi się zarówno do najstarszego etapu rozwoju języka semickiego, jak i do szeroko pojętego języka mezopotamskiego.

Dialekty

Główne dialekty akadyjskiego to:

Staroakadyjski
Asyryjski
Babiloński

Pismo

Język akadyjski był zapisywany pismem klinowym, które składało się z znaków logograficznych i sylabicznych. Chociaż pismo to nie oddawało wszystkich dźwięków semickich, uwzględniało samogłoski, co różni je od współczesnego pisma arabskiego i hebrajskiego.

Fonetyka

Samogłoski: W akadyjskim istniały cztery samogłoski: a, e, i, u. Samogłoska e pojawiła się po zaniku spółgłoskowych dźwięków.

Spółgłoski: Zanikły niektóre spółgłoski artykułowane w tylnej części aparatu mowy, a w dialekcie asyryjskim fonem š był zastępowany przez s.

Gramatyka

Rzeczownik

Język akadyjski posiadał trzy przypadki (mianownik, dopełniacz, biernik), dwa rodzaje (męski, żeński) oraz trzy liczby (pojedyncza, podwójna, mnoga). Przykład odmiany rzeczownika „król” (rdzeń šarr):

Pojedyncza: M. šarrum, D. šarrim, B. šarram
Podwójna: M. šarrān, D. šarrīn, B. šarrīn
Mnoga: M. šarrū, D. šarrī, B. šarrī

Przymiotnik

Przymiotniki odmieniały się przez liczby, rodzaje i przypadki, a wyraz określający występował po wyrazie określanym.

Czasownik

Czasowniki akadyjskie miały różne formy w zależności od osoby, czasu i strony. Istniały cztery czasy, a formy różniły się w zależności od rodzaju podmiotu.

Składnia

Język akadyjski charakteryzował się szykiem zdania VSO, który zmienił się na SOV pod wpływem sumeryjskiego substratu, a później wrócił do VSO pod wpływem aramejskiego.