Jerzyk Zwyczajny (Apus apus)
Jerzyk zwyczajny jest średniej wielkości ptakiem wędrownym z rodziny jerzykowatych. Występuje w niemal całej Europie, dużej części Azji i północnej Afryce, gdzie zimuje w południowej Afryce. W Polsce jest średnio liczny, szczególnie w dużych miastach oraz w niektórych starych lasach.
Taksonomia
Jerzyk został po raz pierwszy opisany przez Karola Linneusza w 1758 roku. Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny wyróżnia dwa podgatunki:
- A. a. apus – występuje w zachodniej, północnej i południowej Europie oraz północno-zachodniej Afryce.
- A. a. pekinensis – występuje w Iranie, Afganistanie oraz wschodnich Chinach.
Morfologia
Jerzyk osiąga długość ciała 16–18 cm, rozpiętość skrzydeł 40–44 cm i masę ciała 31–52 g. Posiada długie, wąskie skrzydła i czarno-brązowe upierzenie. Młode osobniki charakteryzują się większą ilością bieli na głowie.
Ekologia i zachowanie
Jerzyki gniazdują w szczelinach budynków oraz w starych drzewach. Ich dieta składa się głównie z drobnych owadów, które łapią w locie. Ptaki te spędzają większość swojego życia w powietrzu, a ich maksymalna prędkość w locie osiąga 200 km/h. Jerzyki przylatują do Polski od końca kwietnia do połowy października.
Lęgi
Okres lęgowy trwa od marca do czerwca. Jerzyk składa 2-3 jaja, które wysiaduje przez 19-20 dni. Pisklęta opuszczają gniazdo po 42-45 dniach, stając się samodzielne.
Status i ochrona
Według IUCN, jerzyk nie jest zagrożony (status LC). W Polsce objęty jest ochroną gatunkową. Zmniejszająca się liczba jerzyków w miastach jest wynikiem remontów i termomodernizacji budynków. Ochrona tego gatunku obejmuje:
- Unikanie prac budowlanych w sezonie lęgowym.
- Uzyskiwanie zgody RDOŚ na prace w miejscach gniazdowania.
- Stosowanie bezpiecznych materiałów izolacyjnych.
- Rozwieszanie skrzynek lęgowych o odpowiedniej konstrukcji.
Pielęgnacja piskląt
Pisklęta znalezione przez ludzi powinny być przechowywane w pudełkach, a ich dieta powinna składać się z owadów. O wypuszczeniu młodych ptaków decyduje długość skrzydeł oraz ich zachowanie.
