Dzisiaj jest 25 stycznia 2025 r.
Chcę dodać własny artykuł
Reklama

Jerzyk alpejski

Chcę dodać własny artykuł

Jerzyk alpejski (Tachymarptis melba)

Jerzyk alpejski, znany również jako jerzyk skalny, to średniej wielkości ptak z rodziny jerzykowatych (Apodidae). Jego zasięg obejmuje góry południowej Europy, Azji i Afryki, a w Polsce jest obserwowany bardzo rzadko. Gatunek ten nie jest zagrożony wyginięciem, a jego status IUCN to LC (Least Concern).

Morfologia

Jerzyk alpejski jest zauważalnie większy od jerzyka zwyczajnego. Charakterystyczne cechy to:

  • Wygląd: Szarobrązowe upierzenie, biała plama na podgardlu oraz duża biała plama na brzuchu.
  • Wymiary średnie: Długość ciała 21 cm, rozpiętość skrzydeł 57 cm, masa ciała około 100 g.

Zasięg występowania

Jerzyk alpejski gniazduje w południowej Europie, północnej Afryce, na Bliskim Wschodzie oraz w Himalajach. Zimowiska znajdują się głównie w subsaharyjskiej Afryce. W Polsce sporadycznie zalatuje, zaledwie 15 stwierdzeń odnotowano do końca 2021 roku.

Biotop

Preferuje góry i osiedla ludzkie, choć sporadycznie występuje także na nizinach.

Pożywienie

Jerzyk alpejski żywi się głównie owadami, które łapie w locie.

Lęgi

  • Gniazdo: Gniazduje kolonijnie w szczelinach skalnych, rzadziej w budynkach lub pod mostami.
  • Jaja: W ciągu roku wyprowadza jeden lęg, składając od 1 do 6 jaj. Wysiadywanie trwa 17-28 dni.
  • Pisklęta: Opuszczają gniazdo po 53-66 dniach od wyklucia.

Status i ochrona

Jerzyk alpejski jest klasyfikowany jako gatunek najmniejszej troski (LC) przez IUCN. Liczebność światowej populacji szacuje się na 1-2,5 miliona dorosłych osobników. W Polsce gatunek ten podlega ścisłej ochronie gatunkowej.

Podgatunki

Wyróżnia się 10 podgatunków jerzyka alpejskiego:

  • T. m. melba – południowa Europa do północno-zachodniego Iranu
  • T. m. tuneti – Maroko przez Bliski Wschód do zachodniego Pakistanu
  • T. m. archeri – północna Somalia do Jordanii
  • T. m. maximus – góry Ruwenzori w Kongo i Ugandzie
  • T. m. africanus – Etiopia do RPA
  • T. m. marjoriae – Namibia do RPA
  • T. m. willsi – Madagaskar
  • T. m. nubifugus – Himalaje
  • T. m. dorabtatai – Indie
  • T. m. bakeri – Sri Lanka

Proponowany podgatunek striatus, opisany z Kenii, uznany jest za synonim africanus.