Jerzy Trzanowski – Życie i Działalność
Jerzy Trzanowski (ur. 27 marca lub 9 kwietnia 1592 w Cieszynie, zm. 29 maja 1637 w Liptowskim Mikułaszu) był czeskim pastorem i pisarzem religijnym, tworzącym w języku czeskim i łacińskim. Jego rodzina miała korzenie w Trzanowicach, a ojciec, Walenty, osiedlił się w Cieszynie, gdzie był konwisarzem.
Edukacja i Kariera
Jerzy był najstarszym z dzieci Walentego i Jadwigi Zientek. Rozpoczął naukę w Cieszynie, a następnie kontynuował ją w Gubinie i Kołobrzegu. W latach 1607–1611 studiował na uniwersytecie w Wittenberdze. Po studiach pracował jako nauczyciel w Pradze i Trzeboniu oraz jako pastor w Holešovie i Valašské Meziříčí. W 1625 powrócił do Cieszyna, a rok później został nadwornym kaznodzieją hrabiów Sunegków. W 1627 zmuszony był uciekać na Słowację, gdzie pełnił funkcję kaznodziei na zamku w Orawie, a od 1631 był pastorem w Liptowskim Mikułaszu.
Dzieła i Wpływ
Najważniejszym dziełem Trzanowskiego jest Cithara sanctorum, czeski kancjonał wydany w Lewoczy w 1636 roku. Zawiera ponad 400 pieśni i doczekał się przynajmniej 215 wydań, mając duże znaczenie w szerzeniu idei reformacji w krajach słowiańskich. Z tego powodu Trzanowski jest nazywany „Słowiańskim Lutrem”.
W 2017 roku ukazało się nowe tłumaczenie kancjonału pod tytułem Pieśni duchowe. Z kancjonału Cithara sanctorum, którego autorem jest Zbigniew Machej. Przekład zdobył Nagrodę „Literatury na Świecie” w kategorii poezja.
Podsumowanie
Jerzy Trzanowski pozostaje istotną postacią w historii protestantyzmu w Czechach i Polsce, a jego dzieła miały znaczący wpływ na rozwój literatury religijnej w regionie.
Przypisy i Linki Zewnętrzne
- Andrzej Wantuła, Ks. Jerzy Trzanowski. Życie i twórczość, Cieszyn 1938
- Daniel Spratek, Jiří Třanovský – život, dílo a odkaz na rodném Těšínsku
- Ryszard Janik: Ks. Jerzy Trzanowski – życie i dzieło. Pamiętnik Cieszyński, T. 5, 1992.
