Jeremi Maria Franciszek Wasiutyński
Jeremi Wasiutyński (1907-2005) był polskim filozofem i astrofizykiem, który od 1937 roku osiedlił się w Norwegii. Po wojnie związał swoje życie z nauką, publikując liczne prace naukowe oraz eseje.
Życiorys
Wasiutyński urodził się w Warszawie jako syn inżyniera kolejnictwa Aleksandra oraz Klotyldy z Romockich. Studiował na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie zgłębiał astronomię, matematykę, fizykę, chemię, filozofię i psychologię w latach 1925-1932. W 1937 roku wyjechał do Norwegii, gdzie rozpoczął pracę nad doktoratem, jednak obrona pracy magisterskiej, dotyczącej hydrodynamiki i struktury gwiazd, została opóźniona przez II wojnę światową i odbyła się dopiero w 1948 roku.
W Norwegii nie przyjął ofert pracy w Polsce, co pozwoliło mu na rozwój kariery naukowej. Publikował prace w prasie norweskiej i fińskiej, zdobywając stypendia naukowe, w tym stałe stypendium rządowe w 1965 roku oraz stypendium profesorskie w 1976 roku.
Twórczość
Wasiutyński był autorem wielu znaczących prac naukowych. Jego pierwsza książka, Kopernik. Twórca nowego nieba (1938), skupiała się na Mikołaju Koperniku, jego młodości oraz wpływie kultury niemieckiej i włoskiej. Książka zdobyła uznanie i została nagrodzona przez „Wiadomości Literackie”. W latach 1943-1944 wydał trzytomową historię świata Verden og geniet (Świat i geniusz), a jego najważniejsze prace to The Speech of God oraz The Solar Mystery, obie wydane w 2002 roku.
Wybrane prace
- Kopernik. Twórca nowego nieba (1938, wznowienie 2007, przekład norweski 2017)
- Verden og geniet (1943-1944)
- Studies in Hydrodynamics & Structure Of Stars and Planets (1946)
- Geniet og det overnaturlige (1952)
- The dynamic constitution of the outer layer of the sun (1958)
- Universet – skapelse og utvikling (1963)
- Creation: universal and individual (1996)
- Kosmiczny dramat i marzenia o królewskiej drodze u progu nowej ery (1998)
- A Unified View of Reality (2000)
- The Speech of God (2002)
- The Solar Mystery (2003)
Bibliografia
Agata i Zbigniew Judyccy, Polonia. Słownik biograficzny, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.
Linki zewnętrzne
wasiutynski.com – strona poświęcona Jeremiemu Wasiutyńskiemu.