Jędrzej Cierniak
Jędrzej Cierniak (15 października 1886 – 2 marca 1942) był polskim działaczem oświatowym, pedagogiem i organizatorem amatorskich teatrów ludowych.
Życiorys
Urodził się w Zaborowie, w rodzinie chłopskiej jako najstarszy z pięciorga dzieci. Po ukończeniu szkoły ludowej w 1900 roku, kontynuował naukę w gimnazjum w Bochni, a następnie studiował polonistykę i filologię klasyczną na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1914 roku wstąpił do I Brygady Legionów, a w 1916 roku poślubił Zofię Langierównę. W 1917 roku, po odmowie złożenia przysięgi wierności Austro-Węgrom, przeprowadził się z żoną do Warszawy.
W latach 1923-1939 był redaktorem naczelnym „Teatru Ludowego” oraz wizytatorem Oświaty Pozaszkolnej w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. Cierniak był także założycielem i prezesem Instytucji Teatrów Ludowych, gdzie promował amatorski ruch teatralny, łącząc tradycje ludowe z dramatem. Wśród jego inscenizacji były m.in. Dożynki, Szopka krakowska oraz Wesele krakowskie.
W okresie II wojny światowej uczył w Szkole Powszechnej nr 114 na Targówku, gdzie prowadził konspiracyjną działalność edukacyjną. Aresztowany przez gestapo w 1941 roku, został rozstrzelany w Palmirach w marcu 1942 roku. Symboliczny grób Cierniaka znajduje się na cmentarzu w Palmirach.
Odznaczenia
- Srebrny Wawrzyn Akademicki (5 listopada 1935)
Upamiętnienie
- Szkoła Podstawowa nr 114 w Warszawie nosi jego imię.
- Publiczne Gimnazjum w Zaborowie również jest upamiętnione jego nazwiskiem.
- Ulica w Zielonej Górze (Raculi) nosi imię Jędrzeja Cierniaka.
Bibliografia
- Wspomnienia o Jędrzeju Cierniaku, wybór i oprac. Z. Mazurowa i L. Wyszomirska, Warszawa 1982.
- W. Bartoszewski, Warszawski pierścień śmierci 1939–1944, Warszawa 2008.
