Jednorożec – Wieś w Mazowieckiem
Jednorożec to wieś położona w województwie mazowieckim, w powiecie przasnyskim, w gminie Jednorożec. Znajduje się w Puszczy Zielonej, w pobliżu rzeki Orzyc, na skrzyżowaniu dróg prowadzących do Chorzel, Przasnysza, Myszyńca oraz Krasnosielca.
Historia
Początki i nazwa
Wieś ma swoje początki w XVI wieku, a jej nazwa związana jest z legendarnym jednorożcem. Odkrycia archeologiczne, takie jak sztylet z krzemienia wołyńskiego, wskazują na osadnictwo w regionie od XIV wieku. W 1640 roku występuje pierwsza wzmianka o Jednorożcu w dokumentach.
Wieki XVII–XVIII
W XVII wieku wieś borykała się z konsekwencjami wojen polsko-szwedzkich, co wpłynęło na lokalną gospodarkę. Mieszkańcy zajmowali się bartnictwem i rolnictwem, a w 1764 roku notowano 75 domów w Jednorożcu.
XIX wiek
Po III rozbiorze Prusacy wprowadzili nowe regulacje dotyczące korzystania z lasów, co wpłynęło na społeczność. W 1827 roku we wsi znajdowało się już 111 domów i 693 mieszkańców. W okresie 1905 roku mieszkańcy wzięli udział w wystąpieniach antycarskich.
Międzywojnie i II wojna światowa
W okresie międzywojennym Jednorożec rozwijał się, przeprowadzono komasację gruntów oraz regulację rzeki Orzyc. W 1939 roku mieszkało tu 1530 osób, a po wojnie liczba ta wzrosła do 2245 w 1945 roku. Mieszkańcy byli angażowani w różne formy oporu wobec niemieckiej okupacji.
Współczesność
W 2011 roku wieś liczyła 2118 mieszkańców. Jednorożec jest siedzibą gminy oraz parafii rzymskokatolickiej. W miejscowości znajdują się instytucje publiczne, takie jak urząd gminy, przychodnia, bank oraz szkoła podstawowa nosząca imię Adama Chętnika. Wieś jest znana jako „Bramy Kurpiowszczyzny”.
Infrastruktura i społeczność
- Gminny Zespół Usług Komunalnych
- Oczyszczalnia ścieków
- Posterunek policji
- Stadion wybudowany w latach 70. XX wieku
Podsumowanie
Jednorożec, z bogatą historią i tradycją, jest miejscem o znaczeniu regionalnym, łączącym nowoczesność z dziedzictwem kulturowym Kurpiów. Mieszkańcy aktywnie uczestniczą w życiu społecznym, a miejscowość jest znana z różnych inicjatyw lokalnych.
