„`html
Jastrzębia – Informacje ogólne
Jastrzębia to wieś w Polsce, położona w województwie mazowieckim, w powiecie radomskim, w gminie Jastrzębia. Jest siedzibą gminy oraz rzymskokatolickiej parafii pw. Zwiastowania Najświętszej Marii Panny.
Położenie geograficzne
Wieś znajduje się na Równinie Kozienickiej, blisko Puszczy Kozienickiej i Kozienickiego Parku Krajobrazowego. Zabudowania Jastrzębi oddalone są o 1-2 km od rzeki Radomki, a w południowej części wsi płynie rzeczka Jastrzębianka. Większość budynków powstała po 1945 roku.
Historia
Najstarsze ślady osadnictwa w Jastrzębi pochodzą z czasów prehistorycznych, a pierwsza pisana wzmianka datuje się na 1191 rok. Wieś była własnością ekonomii kozienickiej w I Rzeczypospolitej.
Czasy zaborów
Po III rozbiorze Polski Jastrzębia weszła w skład zaboru austriackiego. W XIX wieku mieszkańcy walczyli o zniesienie pańszczyzny, co udało się w 1864 roku. W 1867 roku powstała szkoła elementarna.
I i II wojna światowa
W czasie I wojny światowej wieś była świadkiem potyczek, a w II wojnie światowej znalazła się w obszarze Generalnego Gubernatorstwa. Po wojnie mieszkańcy przystąpili do odbudowy miejscowości.
Ważniejsze obiekty i turystyka
- Kapliczka św. Jana Nepomucena z 1892 roku.
- Drewniany dom nr 41 z 1873 roku.
- Cmentarz katolicki.
Jastrzębia ma również żółty szlak rowerowy prowadzący do Czarnolasu.
Demografia
Dane demograficzne Jastrzębi są trudne do ustalenia. W 1880 roku wieś liczyła 685 osób, a w 1921 roku 573 lub 926 osób. W 1930 roku liczba mieszkańców wyniosła 828 osób.
Transport
Jastrzębia jest obsługiwana przez dwie drogi powiatowe i znajduje się w pobliżu linii kolejowej łączącej Dęblin z Radomiem.
Oświata i ochrona zdrowia
W 1867 roku założono szkołę elementarną. Obecnie funkcjonują tu przedszkole, szkoła podstawowa oraz gimnazjum. Miejscowość dysponuje także ośrodkiem zdrowia.
Religia
Jastrzębia należy do parafii katolickiej, a miejscowy kościół został poświęcony w 1930 roku. W 1982-1987 zbudowano nowy kościół.
Bibliografia i źródła
W tekście wykorzystano m.in. publikacje dotyczące historii Jastrzębi oraz lokalnych zasobów. Więcej informacji można znaleźć w zasobach cyfrowych bibliotek.
„`
