Jarząb (Sorbus)
Jarząb, znany również jako Sorbus, to rodzaj drzew i krzewów zaliczany do rodziny różowatych (Rosaceae). Obejmuje około 80 gatunków, które występują głównie w strefie klimatu umiarkowanego półkuli północnej, w tym w Europie, Azji, północnej Afryce oraz Ameryce Północnej. Rośliny te preferują różnorodne siedliska, takie jak tereny leśne i górskie, a niektóre gatunki, jak jarząb amerykański (S. americana), występują także na mokradłach.
Charakterystyka
Jarząby są cenione za swoje walory ozdobne, takie jak:
- Jesienne zabarwienie liści i owoców
- Utrzymywanie się owoców przez zimę
- Oryginalne kolory owoców (białe, różowe)
- Specyficzne srebrzysto-szare liście jarzębu mącznego
Kwiaty jarzębów są miododajne, a owoce niektórych gatunków stają się jadalne po przemrożeniu, co eliminuje ich gorycz. W Chinach drewno jarzębów jest wykorzystywane w meblarstwie i rzeźbiarstwie. Niektóre gatunki mają zastosowanie lecznicze.
Systematyka
Rodzaj Sorbus jest systematycznie złożony i bywa dzielony na różne podrodzaje. W szerokim ujęciu wyróżnia się następujące podrodzaje:
- Albocarmesinae
- Aria (w tym Chamaemespilus)
- Cormus
- Torminaria
Rodzaje Cormus i Torminaria są monotypowe, podczas gdy pozostałe dzielą się na sekcje. Obszar pierwotnego występowania jarząbów to południowo-wschodnia Azja, z której rozprzestrzeniły się na Europę i Amerykę Północną. Historia rodzaju jest trudna do ustalenia z powodu ograniczonej ilości danych kopalnych, ale przypuszcza się, że mógł on wyodrębnić się w kredzie lub eocenie.
Podsumowanie
Jarząb to różnorodny rodzaj roślin, który ma znaczenie zarówno ozdobne, jak i użytkowe. Jego bogactwo gatunkowe oraz różnorodność zastosowań czynią go interesującym obiektem badań oraz hodowli.
