Jarowit – Bóg Wojny Połabskiej
Jarowit, znany również jako Jerowit, był bóstwem wojny czczonym przez Słowian połabskich w Wołogoszczy i Hobolinie. Jego główna świątynia znajdowała się w Wołogoszczy, gdzie przechowywano złotą tarczę poświęconą temu bogu. Jarowit był utożsamiany z rzymskim Marsem przez chrześcijańskich mnichów.
Etymologia
Nazwa Jarowit pochodzi od prasłowiańskiego rdzenia jar-, który może oznaczać 'krzepki’ lub 'wiosenny’. Przyrostek -wit oznacza 'pan’ lub 'władca’, co sugeruje znaczenie 'Młody pan’ lub 'Silny, potężny pan’. Niektóre interpretacje wskazują, że Jarowit oznacza 'Ten, u którego jest dużo (mocy)’.
Źródła historyczne
Jarowit wspomniany jest w hagiografiach św. Ottona, który prowadził misje chrystianizacyjne wśród Słowian. W 1127 roku Otton odwiedził Hobolin, gdzie mieszkańcy czcili Jarowita. W relacjach mnichów Ebbona i Herborda opisano incydent z kapłanem pogańskim, który próbował zabić chrześcijan, przebrany za Jarowita. W świątyni znajdowała się złota tarcza, symbolizująca wojenne atrybuty boga.
Interpretacje
Jarowit był interpretowany jako bóg wojny, a także bóstwo związane z płodnością i młodością. Niektórzy badacze łączą go z postacią Jaryły, wskazując na podobieństwa etymologiczne i daty świąt związanych z oboma bóstwami. Inne teorie sugerują, że Jarowit i Świętowit mogą być synonimami, co popiera kilka znanych badaczy.
W archeologii
W kościele św. Piotra w Wolgaście znajdują się dwie kamienne płyty związane z Jarowitem. Pierwsza przedstawia mężczyznę z włócznią, a druga – mężczyznę w długiej szacie, również trzymającego włócznię. Te artefakty są ważnymi dowodami na kult Jarowita w regionie.
