Jarosław Marek Rymkiewicz
Jarosław Marek Rymkiewicz (13 lipca 1935 – 3 lutego 2022) był polskim poetą, eseistą, dramaturgiem i krytykiem literackim. Urodził się jako Jarosław Marek Szulc w Warszawie. Jego rodzina zmieniła nazwisko na Rymkiewicz w latach 40. XX wieku. Po wojnie osiedlił się w Łodzi, gdzie ukończył filologię polską na Uniwersytecie Łódzkim.
Życie i kariera
Rymkiewicz pracował w Instytucie Badań Literackich PAN oraz był członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. W 1964 roku podpisał protest przeciwko kampanii oczerniającej Polskę Ludową. W latach 80. zaangażował się w opozycję, a w 1985 roku został zwolniony z PAN po wydaniu książki w drugim obiegu. W 1994 roku uzyskał tytuł profesora nauk humanistycznych.
Twórczość
Poezja
Rymkiewicz zyskał uznanie dzięki swojej poezji, debiutując tomikiem „Konwencje” w 1957 roku. Jego najbardziej znanym dziełem jest „Zachód słońca w Milanówku”, za które otrzymał Nagrodę Literacką „Nike” w 2003 roku. Jego twórczość charakteryzuje się odwołaniami do klasycyzmu oraz baroku, eksplorując filozoficzne aspekty życia i śmierci.
Eseistyka
W esejach Rymkiewicz badał polski romantyzm, pisząc m.in. o Adamie Mickiewiczu w cyklu „Jak bajeczne żurawie”. Jego prace często podważają ustalone fakty historyczne, a także poruszają kluczowe momenty w historii Polski, takie jak insurekcja kościuszkowska.
Dramaturgia i proza
Rymkiewicz był również dramaturgiem, tworząc m.in. „Eurydykę” i „Kochanków piekła”. Jego powieści „Rozmowy polskie latem 1983” oraz „Umschlagplatz” także zdobyły uznanie.
Nagrody i wyróżnienia
- Nagroda Literacka „Nike” (2003)
- Nagroda Literacka im. Józefa Mackiewicza (2008)
- Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2010)
- Nagrody im. Lecha Kaczyńskiego oraz Tuwima (2015)
- Nagroda Mediów Publicznych w kategorii słowo (2019)
Wpływ na kulturę
Rymkiewicz jest tematem wielu prac badawczych oraz filmów dokumentalnych, w tym „Poeta pozwany” w reżyserii Grzegorza Brauna. Jego twórczość była również przedmiotem dyskusji publicznych, a niektóre jego wiersze zostały włączone do wykazu lektur szkolnych.
Podsumowanie
Jarosław Marek Rymkiewicz pozostaje jedną z najbardziej znaczących postaci w polskiej literaturze współczesnej, łącząc w swojej twórczości elementy poezji, eseistyki i dramaturgii, a jego prace wciąż inspirują wielu twórców i badaczy.
