Jar – Definicja i Powstawanie
Jar to forma ukształtowania terenu, charakteryzująca się wydłużonym zagłębieniem o wąskim dnie i stromych zboczach. Stanowi rodzaj doliny rzecznej, powstającej w wyniku erozyjnego działania wody.
Warunki Powstawania
Jary powstają, gdy obniża się baza erozyjna lub obszar, przez który płynie ciek wodny, wypiętrza się. Oto warunki sprzyjające ich formowaniu:
- Budowa płytowa terenu
- Obszary z grubą warstwą lessu
- Miejsca, gdzie dolina rzeczna styka się z erozyjnie odpornymi skałami
Przykłady Jaru
Przykłady jarów w różnych warunkach geologicznych obejmują:
- Jary w podłożu płytowym: Niagara, Parana
- Jary w podłożu lessowym: Środkowe dorzecze Huang He
- Jary powstałe w wyniku przełomu przez twarde skały: Zambezi, Brahmaputra, Dunajec
Rodzajem jaru, który powstaje w podłożu z naprzemiennymi warstwami mniej i bardziej odpornymi na erozję, jest kanion.