Janusz Brochwicz-Lewiński
Janusz Brochwicz-Lewiński, pseudonim „Gryf”, urodził się 17 września 1920 roku w Wołkowysku, a zmarł 5 stycznia 2017 roku w Warszawie. Był polskim żołnierzem, tłumaczem oraz działaczem kombatanckim, a także generałem brygady Wojska Polskiego. W czasie II wojny światowej pełnił rolę oficera Armii Krajowej, był weteranem kampanii wrześniowej oraz powstania warszawskiego. Po wojnie służył w British Army i MI6, a pośmiertnie został mianowany generałem dywizji.
Życiorys
Młodość
Pochodził z rodziny o wojskowych tradycjach. Po ukończeniu liceum w Wołkowysku rozpoczął służbę wojskową. Ukończył Dywizyjny Kurs Podchorążych Rezerwy i brał udział w kampanii wrześniowej. Po agresji ZSRR na Polskę trafił do niewoli radzieckiej, jednak udało mu się uciec.
Działalność konspiracyjna
Od 1940 roku angażował się w działalność konspiracyjną w ZWZ-AK, pracując w polskim wywiadzie. Jako dowódca oddziału partyzanckiego zdobył przydomek „Rycerski Dowódca” za swoje działania przeciwko Niemcom.
Powstanie warszawskie
W czasie powstania warszawskiego dowodził obroną pałacyku Michla na Woli, co zaowocowało odznaczeniem Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari. Po ciężkim zranieniu w trakcie walk został wzięty do niewoli przez Niemców.
Służba w British Army i MI6
Po wojnie osiedlił się w Wielkiej Brytanii, gdzie służył w 3. Pułku Huzarów Przybocznych Króla oraz pracował jako agent MI6. Po zakończeniu służby wojskowej był kwatermistrzem i oficerem administracyjnym w szkole wojskowo-cywilnej.
Działalność pozawojskowa
Po przejściu na emeryturę w 1985 roku pracował jako tłumacz w ambasadzie brytyjskiej. W 2002 roku wrócił do Polski, angażując się w życie kombatanckie. Otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Warszawy i był aktywny w różnych inicjatywach społecznych.
Odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari
- Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski
- Krzyż Walecznych – dwukrotnie
- Medal Imperium Brytyjskiego
Upamiętnienie
W 2016 roku powstała piosenka „Generał Gryf”, a 68 Pruszczańska Drużyna Harcerska nosi jego imię.
Janusz Brochwicz-Lewiński zmarł 5 stycznia 2017 roku, a jego życie i działalność pozostają wzorem patriotyzmu i poświęcenia dla Polski.