Jantarnyj (Palmniki)
Jantarnyj (ros. Янтарный, niem. Palmnicken, lit. Palmininkai) to nadbałtyckie osiedle typu miejskiego w obwodzie królewieckim, siedziba miejskiego okręgu Jantarnyj. Liczy około 5524 mieszkańców.
Historia
W nocy z 31 stycznia 1945 roku miało miejsce tragiczne wydarzenie, kiedy to Niemcy na plaży rozstrzelali kilka tysięcy więźniów z hitlerowskiego obozu KL Stutthof, głównie kobiety. W wyniku chaosu część ofiar przeżyła. Burmistrz Kurt Friedrichs zorganizował poszukiwania ocalałych, a schwytani byli natychmiast eliminowani. Udało się uratować około 200 osób. Miejsce egzekucji upamiętnia pomnik zaprojektowany przez Franka Meislera, wzniesiony w 2011 roku, przedstawiający trzy dłonie z numerami obozowymi, które kierują się ku niebu. Dodatkowo, na tablicach umieszczono portrety ofiar, a nad pomnikiem namalowano symbole związane z Holokaustem.
Bursztyn i kultura
Obecna nazwa osiedla pochodzi od rosyjskiego słowa „jantar”, oznaczającego bursztyn. Jantarnyj leży w rejonie największych na świecie pokładów bursztynu, które są wydobywane przemysłowo od XIX wieku. W mieście znajduje się również muzeum bursztynu oraz zakłady zajmujące się jego przeróbką. Neogotycki kościół, zbudowany jako ewangelicki w latach 1887–1892, obecnie funkcjonuje jako cerkiew. W 1911 roku powstał także zbór baptystyczny.
Literatura
- Handbuch der historischen Stätten, Ost- und Westpreussen, hrsg. von Erich Weise, Stuttgart, Kröner, 1981.
- Walter Dignath, Herbert Ziesmann, Die Kirchen des Samlandes. Eine Dokumentation, Leer, Rautenberg, 1987.
- Juri Iwanow, Königsberg und Umgebung, Dülmen, Laumann-Verl., 1994.
- Martin Bergau: Todesmarsch zur Bernsteinküste. Das Massaker an Juden im ostpreußischen Palmnicken im Januar 1945. Zeitzeugen erinnern sich. Universitätsverlag Winter, Heidelberg 2006.
Podsumowanie
Jantarnyj to miejsce o bogatej historii, które łączy tragiczne wydarzenia z czasów II wojny światowej z bogatymi zasobami bursztynu. Obecnie jest to osiedle z rozwiniętą kulturą i przemysłem, które pamięta o swojej przeszłości.
