Janez Janša
Janez Janša, właśc. Ivan Janša, to słoweński polityk urodzony 17 września 1958 roku w Lublanie. Jest liderem Słoweńskiej Partii Demokratycznej (SDS) oraz byłym premierem Słowenii, sprawującym ten urząd w latach 2004–2008, 2012–2013 oraz 2020–2022.
Życiorys
Janša ukończył studia z zakresu obronności na Uniwersytecie Lublańskim w 1982 roku. W latach 80. był aktywnym członkiem opozycji antykomunistycznej, a w 1987 współtworzył firmę komputerową Mikro Ada. W 1988 roku został aresztowany za krytykę jugosłowiańskich władz.
Był jednym z założycieli Słoweńskiego Związku Demokratycznego oraz koalicji DEMOS. Od 1990 roku zdobywał mandaty poselskie w kolejnych wyborach. W 1993 roku został przewodniczącym Socjaldemokratycznej Partii Słowenii, która w 2003 roku przekształciła się w Słoweńską Partię Demokratyczną.
Dwukrotnie pełnił funkcję ministra obrony – w latach 1990–1994 oraz od czerwca do listopada 2000. Po wygranej w wyborach w 2004 roku, SDS utworzyła centroprawicową koalicję, a Janša objął stanowisko premiera, które sprawował przez pełną kadencję.
W 2008 roku jego partia przeszła do opozycji po przegranych wyborach. Janša pozostał aktywny politycznie, pełniąc rolę przewodniczącego rady ekspertów. W 2011 roku ponownie zdobył mandat poselski, a w 2012 roku został powołany na premiera. Jego rząd rozpadł się w 2013 roku w wyniku zarzutów korupcyjnych i utraty zaufania parlamentu.
Po odbyciu kary pozbawienia wolności w 2014 roku, Janša powrócił do polityki, zyskując mandat poselski i prowadząc SDS do kolejnych wyborów. W 2018 roku jego partia zdobyła pierwsze miejsce, ale pozostała w opozycji. W styczniu 2020 roku, po dymisji premiera Marjana Šarca, Janša ponownie został premierem, a jego rząd rozpoczął pracę 13 marca.
W marcu 2022 roku Janša odwiedził Kijów, aby okazać wsparcie Ukrainie w obliczu inwazji Rosji. W wyborach w tym samym roku jego partia zajęła drugie miejsce, a 1 czerwca 2022 roku zastąpił go na stanowisku premiera Robert Golob.
Wyróżnienia
- Tytuł „Człowieka Roku” 2020 Forum Ekonomicznego.
