Jan Wyżykowski
Jan Wyżykowski (31 marca 1917 – 29 października 1974) był polskim geologiem i inżynierem górnikiem, specjalizującym się w geologii złóż rud miedzi. Urodził się w Haczowie, a zmarł w Warszawie, gdzie mieszkał w latach 1959-1974.
Życiorys
Po ukończeniu szkoły podstawowej w Haczowie, Wyżykowski kontynuował naukę w Krakowie, gdzie zdał maturę w 1936 roku. Krótko uczęszczał do seminarium duchownego i uczył się śpiewu operowego, jednak po przerwie na studia filozoficzne na Uniwersytecie Jagiellońskim, które przerwał wybuch II wojny światowej, rozpoczął pracę w Ubezpieczalni Społecznej w Krakowie.
Po wojnie studiował na Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, a w 1948 roku rozpoczął pracę w Bytomskim Zjednoczeniu Przemysłu Węglowego. W 1950 roku uzyskał tytuł inżyniera-górnika. W 1951 roku przeniósł się do Państwowego Instytutu Geologicznego, gdzie zajął się poszukiwaniem złóż rud miedzi na Dolnym Śląsku. W 1957 roku odkrył rudy miedzi w Sieroszowicach, a w 1959 roku udokumentował największe w Europie złoże rud miedzi w Lubin-Sieroszowice.
W ciągu swojej kariery Wyżykowski prowadził wiele badań i opracowań związanych z geologią złóż miedzi, uzyskując stopień doktora nauk przyrodniczych w 1965 roku oraz stanowisko docenta w 1973 roku. Jego prace naukowe obejmowały około 30 publikacji oraz liczne archiwalne materiały.
Odznaczenia i upamiętnienie
Wyżykowski otrzymał wiele odznaczeń, w tym Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski oraz Order Sztandaru Pracy I klasy. W 1972 roku został Honorowym Obywatelem Miasta Lubina.
- Imię Wyżykowskiego noszą szkoły w Haczowie, Krotoszycach, Głogowie, Polkowicach i Lubinie.
- Pomnik w Lubinie odsłonięty w 1985 roku.
- W Muzeum Miedzi w Legnicy znajduje się rzeźba przedstawiająca Wyżykowskiego.
- Ekspozycja poświęcona jego życiu w Muzeum Regionalnym w Brzozowie.
Wybrane publikacje
- 1958: Poszukiwanie rud miedzi na obszarze strefy przedsudeckiej.
- 1961: Północno-zachodni zasięg krystalinikum przedsudeckiego.
- 1964: Zagadnienie miedzionośności cechsztynu.
- 1971: Cechsztyńska formacja miedzionośna w Polsce.
Jan Wyżykowski zmarł nagle w 1974 roku, pozostawiając po sobie znaczący dorobek naukowy oraz ślad w polskiej geologii.
