Jan Wyglenda
Jan Wyglenda ps. „Traugutt” (24 listopada 1894 – 28 lutego 1973) był polskim działaczem plebiscytowym, uczestnikiem powstań śląskich oraz odznaczonym oficerem Wojska Polskiego.
Życiorys
Wyglenda urodził się w Brzeźnicy na Górnym Śląsku. Podczas I wojny światowej służył w armii niemieckiej, wracając jako podporucznik. W styczniu 1919 roku utworzył polski oddział w swojej rodzinnej miejscowości. W czerwcu tego samego roku objął funkcję zastępcy komendanta głównego Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska.
W trakcie I powstania śląskiego dowodził w bitwie pod Godowem oraz na odcinku Olza-Oświęcim. W II powstaniu śląskim kierował polską samoobroną w powiecie rybnickim. W III powstaniu pełnił rolę zastępcy dowódcy i szefa sztabu Grupy „Północ”. Po podziale Górnego Śląska przesiedlił się do polskiego województwa śląskiego.
W Wojsku Polskim awansował do stopnia porucznika rezerwy piechoty w 1919 roku. W latach 1923-1924 był oficerem rezerwowym 24 pułku piechoty w Łucku, a w 1939 roku mianowano go kapitanem. W 1927 roku został naczelnikiem gminy Nowa Wieś, a następnie starostą powiatowym w Lublińcu i Rybniku. Był członkiem Związku Powstańców Śląskich.
Podczas II wojny światowej walczył w kampanii wrześniowej oraz w Polskich Siłach Zbrojnych. Po wojnie, w 1947 roku, aktywnie działał w Polskiej Partii Robotniczej, a następnie w Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W latach 1950-1956 był więziony na podstawie fałszywych oskarżeń. Po wyjściu na wolność pracował w górnictwie. W 1971 roku awansowano go do stopnia majora. Zmarł w Rybniku, gdzie został pochowany.
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 7889
- Order Sztandaru Pracy I klasy
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (9 listopada 1932)
Podsumowanie
Jan Wyglenda był znaczącą postacią w historii Górnego Śląska, odznaczając się aktywnością w wojsku oraz polityce. Jego życie to przykład zaangażowania w walkę o polskość regionu oraz konsekwentnej służby państwowej, mimo trudnych doświadczeń okresu stalinowskiego.
