„`html
Jan Radtke – pierwszy wójt Gdyni
Jan Radtke (10 lutego 1872 – 22 grudnia 1958) był pierwszym polskim wójtem Gdyni. Urodził się w Dębogórzu w rodzinie rolniczej. Po ukończeniu szkoły rolniczej w Sopocie, pracował w majątkach na Żuławach, a od 1910 roku osiedlił się w Gdyni.
Kariera publiczna
W 1919 roku, po powrocie Pomorza do Polski, Radtke został sołtysem Gdyni, a wkrótce objął urząd wójta obwodu wójtowskiego w Chyloni, czyniąc go pierwszym Polakiem na tym stanowisku po 147 latach pruskiej władzy. Jego kadencja trwała do kwietnia 1926.
Radtke był orędownikiem rozwoju turystyki oraz budowy portu w Gdyni, konkurencyjnego dla Gdańska. Zainicjował starania o nadanie Gdyni praw miejskich w 1926 roku. Jego dom stał się miejscem spotkań dla osób zainteresowanych rozwojem miasta, w tym znanych osobistości jak Stefan Żeromski czy Antoni Abraham.
Działalność społeczna
- Członek Zrzeszenia Miłośników Kaszubszczyzny „Stanica”.
- Udział w Towarzystwie Gimnastycznym „Sokół”.
- Honorowy patronat nad Pomorską Szkołą Sztuk Pięknych.
- Prezes Związku Towarzystw Śpiewaczych „Dzwon Bałtycki” od 1931 roku.
Odznaczenia i upamiętnienie
W 1930 roku otrzymał Srebrny Krzyż Zasługi. Radtke jest upamiętniony w Gdyni na kilka sposobów:
- Tablica pamiątkowa na jego domu, odsłonięta 16 września 1989 roku.
- Ulica jego imienia w centrum Gdyni.
- Patron gimnazjum nr 14 w Gdyni przez kilkanaście lat.
W 2009 roku jego postać pojawiła się w filmie i serialu „Miasto z morza”, gdzie zagrał ją Andrzej Grąziewicz.
Bibliografia
- Encyklopedia Gdyni, red. M. Sokołowska, Gdynia 2006.
- Mieczysław Widernik, Radtke Jan, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XXIX.
„`
