Jan Nepomucen
Jan Nepomucen, znany również jako Jan z Pomuku, był czeskim duchownym oraz męczennikiem, który żył w XIV wieku. Urodził się między 1340 a 1346 rokiem w Pomuku, a zmarł 20 marca 1393 roku w Pradze. Pełnił wiele ważnych funkcji w Kościele, w tym wikariusza generalnego archidiecezji praskiej.
Życiorys
Jan był synem Velfina, sołtysa Pomuku. Po przyjęciu święceń kapłańskich w 1380 roku, rozpoczął studia prawnicze na Uniwersytecie Praskim, gdzie uzyskał stopień bakałarza. W 1387 roku zdał egzamin doktorski z prawa kanonicznego na Uniwersytecie Padewskim. Po powrocie do Pragi, został kanonikiem i wikariuszem generalnym arcybiskupa praskiego.
W tym czasie w Czechach nasiliły się konflikty religijne, co spowodowało prześladowania duchowieństwa wiernego Kościołowi rzymskiemu. W 1393 roku król Wacław IV aresztował Jana Nepomucena oraz innych duchownych, a Jan był torturowany i ostatecznie wrzucony do Wełtawy. Jego ciało wyłowiono i pochowano w kościele Świętego Krzyża, a następnie przeniesiono do katedry Św. Wita w Pradze.
Kult
Jan Nepomucen był czczony głównie przez jezuitów, a jego kult rozprzestrzenił się także do Polski, Austrii i Niemiec. Beatyfikowany w 1721 roku, a kanonizowany w 1729 roku, stał się nieformalnym patronem Czech. Jego liturgiczne wspomnienie obchodzone jest 21 maja.
Ikonografia
W ikonografii Jan Nepomucen przedstawiany jest w stroju kapłańskim, często trzymając palmę męczeńską oraz krucyfiks. Atrybutami, które go charakteryzują, są: klucz, książka, kłódka, krzyż, zapieczętowany list oraz woda.
Patronat
Jan Nepomucen jest patronem jezuitów, spowiedników, a także osób tonących i mostów. Według tradycji, chronił pola i zasiewy przed powodzią oraz suszą. Jego figury można spotkać w pobliżu mostów i rzek.
Pomniki
- Pomnik na moście Karola w Pradze, symbolizujący miejsce jego męczeńskiej śmierci.
- Figura w Wodzisławiu Śląskim z 1724 roku.
- Pomnik w Chochołowie, upamiętniający powstanie chochołowskie z 1846 roku.
- Figura w Kostuchnie, postawiona w 1892 roku.
Galeria wybranych pomników
Plik:Max-Josefs-Platz Heilig-Geist-Str. Nepomuk-Brunnen Rosenheim-2.jpg|Fontanna św. Jana Nepomucena w Rosenheim (Bawaria)
Plik:2014 Kłodzko, most, św. Jan Nepomucen 02.JPG|Posąg św. Jana Nepomucena na moście gotyckim w Kłodzku
Plik:Bühlertann, Brücke über die Bühler, Statue des St. Nepomuk.JPG|Pomnik św. Jana Nepomucena w Bühlertann
Plik:2016 Figura św. Jana Nepomucena w Boguszynie 01.jpg|Figura w Boguszynie
