Jan Gerbicz – Biskup Poznański
Jan Gerbicz, znany również jako Gerbisz czy Herbisz, żył w latach 1240–1297. Od XIV wieku określany był przydomkiem „Zdrajca”. Pochodził z szlacheckiego rodu Nałęczów w Wielkopolsce, jako syn Tomasza, kasztelana poznańskiego. Możliwe, że zdobył wykształcenie prawnicze.
Kariera Duchowna
Karierę duchowną rozpoczął jako kantor poznański (1269–1276). W 1278 roku tytułował się archidiakonem i był członkiem kapituły gnieźnieńskiej. Po raz pierwszy poświadczony jako biskup poznański 17 sierpnia 1285 roku, a według Długosza sakrę biskupią otrzymał w maju 1286 roku z rąk arcybiskupa Jakuba Świnki. W swojej posłudze blisko współpracował z Przemysłem II i Jakubem Świnką, mediując w sporach politycznych.
Udział w Koronacji i Polityka
W 1295 roku brał udział w koronacji Przemysła II na króla Polski, a po jego zamordowaniu w 1296 roku był sygnatariuszem układu krzywińskiego, który dotyczył podziału Wielkopolski.
Zarządzanie Diecezją
Gerbicz był uznawany za dobrego administratora. W swojej diecezji:
- Zakupił kilka wsi w Wielkopolsce,
- Erygował ołtarz Świętej Trójcy i Świętej Jadwigi w poznańskiej katedrze,
- Fundował kościoły parafialne w Lusowie i Mieszkowie oraz kolegiatę św. Jakuba w Głuszynie,
- Uzyskał immunitety oraz posiadłości dla biskupów poznańskich w księstwie czerskim,
- Lokował miasta Słupcę i Śródkę na prawie magdeburskim.
Gerbicz podejmował również próby uporządkowania poboru dziesięciny w diecezji oraz wsparł katedrę gnieźnieńską, przekazując kodeks zawierający dekrety Grzegorza IX.
Śmierć
Dokładna data śmierci Jana Gerbicza nie jest znana, jednak jego imię pojawia się w dokumencie z 17 czerwca 1297 roku, a już 20 grudnia tego samego roku na tronie biskupim zasiadał Andrzej Zaremba.
Bibliografia
- Stanisław Karwowski, Biskupi poznańscy z drugiej połowy XIII wieku, Roczniki Towarzystwa Przyjaciół Nauk Poznańskiego T.43, Poznań 1915.
