Reklama
Dzisiaj jest 9 stycznia 2025 r.
Chcę dodać własny artykuł
Reklama
Reklama
Reklama

Jałowiec sabiński


|synonimy =
|IUCN id = 42249
|status IUCN = LC
|wikispecies = category:Juniperus sabina
|commons = Category:Juniperus sabina
}}
Jałowiec sabiński, jałowiec sawina, jałowiec Sawina (Juniperus sabina L.) – gatunek krzewu iglastego należący do rodziny cyprysowatych. Znany też pod nazwą jałowiec sabina. Rośnie na obszarach górskich w Eurazji. Zawiera trujący sabinol o nieprzyjemnym zapachu wyczuwalnym po roztarciu gałązek.
W Polsce roślina bardzo rzadka na naturalnych stanowiskach, jej występowanie ograniczone jest tylko do Pienin. Ma tu rangę reliktu geograficznego – są tu jej jedyne stanowiska w Karpatach Zachodnich. Najbliższe izolowane stanowisko tego jałowca stwierdzono na Ukrainie Zakarpackiej, a większe skupiska – dopiero w Siedmiogrodzie. W 2008 jego potwierdzone stanowiska znajdowały się tylko w Pieninach Centralnych: na skałach Facimiecha, Głowy Cukru i Piecków.

Reklama

Morfologia

; Pokrój: Płożący się nisko po ziemi, silnie rozrastający się wszerz krzew.
Jest żywicielem nagoci sawinowej, wywołującego rdzę gruszy. Choroba ta powoduje pomarańczowe przebarwienia, narośla i przedwczesną utratę liści na gruszach. Grzyb – sprawca choroby, potrzebuje do swego rozwoju dwu żywicieli. Oprócz gruszy jest to w Europie Środkowej głównie jałowiec sabiński. Zakażeń gruszy dokonują zarodniki wytwarzane wiosną na porażonych pędach jałowca. Zarodniki patogena z jałowców przenoszone są na odległość nawet kilkuset metrów. W celu ograniczenia występowania tej choroby należy wycinać porażone pędy, karczować i palić zakażone krzewy jałowca, unikać sąsiedztwa gruszy i jałowca. Zapobieganie rdzy gruszy to przede wszystkim unikanie sadzenia w pobliżu grusz jałowca sabińskiego, który jest żywicielem pośrednim patogenu powodującego chorobę oraz opryski fungicydami. Na terenie ogrodów działkowych jest to ciężkie do wykonania.
Cała roślina jest bardzo silnie trująca. Powoduje mdłości, pobudzenie, zaburzenia rytmu serca, duszności, skurcze macicy i paraliż układu nerwowego. Już 6 kropli olejku z tego jałowca uważane jest za dawkę śmiertelną: R (rzadki); 2016: EN (zagrożony).
* Kategoria zagrożenia w Polsce według Polskiej Czerwonej Księgi Roślin (2001): VU (vulnerable, narażony); 2014: EN (zagrożony).
Wszystkie stanowiska tego jałowca znajdują się w trudno dostępnych miejscach na obszarze ochrony ścisłej Pienińskiego Parku Narodowego, gatunek ten objęty jest też specjalną troską tego parku. Z naturalnych jego populacji wyhodowano okazy, które rosną w skalnych ogródkach przy Pawilonach Pienińskiego Parku Narodowego oraz Instytutu Dendrologii PAN w Kórniku
}}
Kategoria:Cyprysowate
Kategoria:Drzewa i krzewy ozdobne
Kategoria:Rośliny trujące
Kategoria:Taksony opisane przez Karola Linneusza

Reklama
Reklama