„`html
Jałowęsy – Informacje podstawowe
Jałowęsy to wieś położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie opatowskim, w gminie Opatów. W przeszłości była to wieś szlachecka, znana pod różnymi nazwami, w tym Jałowąsy, w drugiej połowie XVI wieku.
Etymologia nazwy wsi
Nazwa Jałowęsy ewoluowała na przestrzeni wieków, występując w różnych formach, takich jak: Jalowansz, Jalowansi, Jałowansy, Jalowąssy oraz Ialowązy. Pochodzi od imienia Jałowąs, które odnosi się do mężczyzny o rzadkim lub nieobecnym zarostem.
Historia
Pierwsze wzmianki o Jałowęsach pochodzą z 1328 roku, kiedy to wieś nosiła nazwę Ialovans. Była częścią włości biskupów lubuskich. W XV wieku, według Jana Długosza, wieś składała się z 21 łanów ziemi i miała karczmę. W 1578 roku pojawiła się nazwa Ialowaszy, a w 1629 roku wieś należała do Władysława Dominika Zasławskiego-Ostrogi. W 1827 roku w Jałowęsach znajdowało się 27 domostw, a pod koniec XIX wieku liczba ta wzrosła do 48.
Zabytki
- Park dworski – wpisany do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: A.525 z 11.12.1957 oraz z 25.10.1991).
Podsumowanie
Jałowęsy to wieś o bogatej historii, znana od XIV wieku, z interesującą etymologią nazwy i zachowanymi zabytkami, w tym parkiem dworskim. Przez wieki była miejscem o znaczeniu szlacheckim, a jej rozwój odzwierciedla zmieniające się losy regionu.
„`
