Jablonec nad Nysą
Jablonec nad Nysą to miasto statutarne w Czechach, położone nad Nysą Łużycką, u podnóża Gór Izerskich. Jest drugim co do wielkości miastem w kraju libereckim oraz siedzibą powiatu Jablonec nad Nysą. Miasto jest znane z produkcji sztucznej biżuterii, szkła i elektroniki profesjonalnej.
Historia
Jablonec (Gablonz) został założony w XIV wieku, a pierwsza wzmianka o nim pochodzi z 1356 roku. W XVIII wieku powstały huta szkła oraz fabryka sztucznej biżuterii, co przyczyniło się do rozwoju miasta. W 1808 roku Gablonz uzyskał status gminy, a w 1866 roku prawa miejskie.
W XIX wieku miasto dynamicznie się rozwijało, a jego mieszkańcy przejęli rynki zagraniczne po upadku produkcji w krajach francusko-pruskich. W tym okresie zbudowano wiele secesyjnych domów oraz charakterystycznych obiektów, takich jak kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa i ratusz miejski. W 1904 roku otwarto Muzeum Szkła i Biżuterii.
W wyniku kryzysu gospodarczego w latach 30. XX wieku oraz zajęcia miasta przez III Rzeszę w 1938 roku, Jablonec stracił wielu swoich mieszkańców. Po wojnie miasto zostało zasiedlone przez Czechów, zmieniając swoją nazwę na Jablonec nad Nisou. W 2012 roku uzyskał status miasta statutowego.
Współczesność
Jablonec jest obecnie centrum sportu i aktywnego wypoczynku, z licznymi obiektami sportowymi, w tym pływalnią, stadionami piłkarskimi oraz lodowiskiem. Miasto słynie również z nowoczesnej architektury oraz Muzeum Szkła i Biżuterii.
W Jabloncu znajdują się zakłady samochodowe LIAZ oraz elektroniczne „Jablotron”, które eksportują swoje produkty do wielu krajów. Miasto ma połączenie tramwajowe z Libercem oraz rozwinięty przemysł maszynowy, papierniczy i spożywczy.
Miasta partnerskie
- Ronse, Belgia
- Budziszyn, Niemcy
- Zwickau, Niemcy
- Jelenia Góra, Polska
- Marsciano, Włochy
- Kaufbeuren, Niemcy
- Beihai, Chiny
Osobistości
- Milada Karbanová – lekkoatletka
- Dana Spálenská – saneczkarka
- Jaromír Drábek – polityk
- Jiřina Pelcová – biathlonistka
- Gabriela Suvová – biathlonistka
- Michal Doležal – skoczek narciarski
- Ivan Bartoš – polityk
- Barbora Špotáková – lekkoatletka
- Gabriela Koukalová – biathlonistka
- Markéta Davidová – biathlonistka
