Jabłko królewskie
Jabłko królewskie jest jednym z trzech symboli władzy monarszej, obok korony i berła. Ma kształt kuli ziemskiej, zazwyczaj wykonane ze złota lub pozłacanego srebra, często zdobione drogimi kamieniami.
Historia
W starożytnym Rzymie, do IV wieku, na szczycie jabłka znajdował się wizerunek bogini zwycięstwa Nike, który później zastąpiono krzyżem w czasach chrześcijańskich. Prawo do używania jabłka przysługiwało wyłącznie cesarzom rzymskim, rzymsko-frankijskim i rzymsko-niemieckim, symbolizując ich władzę nad światem. Od XI wieku zaczęło być używane przez europejskich królów, co podkreślało ich niezależność.
Trzymane w ręku króla, jabłko symbolizowało wiarę chrześcijańską oraz całość władzy. Umieszczane w lewej ręce, przy sercu, przypominało o boskim pochodzeniu monarchii. Jabłko było używane podczas koronacji oraz ważnych uroczystości, a także składane do grobów królewskich.
Jabłko w Polsce
- Pojawiło się po raz pierwszy podczas koronacji Przemysła II w 1295 roku.
- Wyrzeźbione na sarkofagu Władysława Łokietka.
- Znajdowane w grobach Kazimierza Wielkiego, królowej Jadwigi oraz Kazimierza Jagiellończyka.
Wizerunki jabłka królewskiego pojawiały się również na monetach oraz w ikonografii chrześcijańskiej, ukazując je w rękach postaci takich jak Chrystus czy Matka Boża. Do czasów obecnych w Polsce zachowało się jabłko Augusta III z 1733 roku, które, obok korony i berła, znajduje się w Muzeum Narodowym w Warszawie.
