Izoterma reakcji (izoterma van ’t Hoffa)
Izoterma reakcji, znana również jako izoterma van ’t Hoffa, opisuje zależność powinowactwa chemicznego reakcji (A) od stałej równowagi (K), stężeń reagentów oraz warunków fizycznych, takich jak temperatura i ciśnienie.
Ogólne równanie reakcji
W przypadku reakcji chemicznej opisanej równaniem:
a A + b B ⇌ c C + d D
izoterma van ’t Hoffa ma postać:
gdzie:
- – stężenia molowe reagentów (A, B, C i D),
- – stała równowagi, iloraz stężeń reagentów w stanie równowagi,
- – stała gazowa.
Powinowactwo chemiczne
Powinowactwo chemiczne (A) można wyrazić w dwóch warunkach:
- Przy stałej temperaturze i ciśnieniu (T,p = const) przez zmianę entalpii swobodnej Gibbsa (ΔG).
- Przy stałej temperaturze i objętości (T,v = const) przez zmianę energii swobodnej Helmholtza (ΔF).
Stężenia i aktywności
Równanie izotermy dotyczy reakcji w rozcieńczonych roztworach. W przypadku roztworów stężonych zamiast stężeń stosuje się aktywności, a dla reakcji gazowych – ciśnienia cząstkowe.
Przewidywanie kierunku reakcji
Izoterma reakcji pozwala przewidywać kierunek reakcji chemicznych, które dążą do stanu o najniższej energii. Należy jednak pamiętać, że nie określa ona szybkości reakcji, co jest przedmiotem badań kinetyki reakcji, w tym reguły van ’t Hoffa oraz równania Arrheniusa.