IV Międzynarodówka została założona we wrześniu 1938 roku przez partie komunistyczne krytykujące ZSRR oraz wspierające trockizm. Jej celem była walka z kapitalizmem, stalinizmem i faszyzmem.
Pierwsze działania
W latach 30. Lew Trocki dostrzegł degenerację III Międzynarodówki, uznając ją za narzędzie radzieckiej biurokracji. W 1935 roku zorganizowano spotkanie partii wykluczonych z Kominternu, które poparły utworzenie nowej międzynarodówki i podpisały Deklarację Czterech.
Deklaracja Czterech
Deklaracja zawierała cztery kluczowe zasady:
- Zerwanie z reformizmem i poparcie dla dyktatury proletariatu.
- Rewolucja permanentna i umiędzynarodowienie ruchów rewolucyjnych.
- Rozszerzenie działań międzynarodowych.
- Odrzucenie związków z III Międzynarodówką i protest przeciwko totalitaryzmowi w ZSRR.
Ruch na rzecz Czwartej Międzynarodówki
W 1935 roku Trocki wezwał do dalszych prac nad nową organizacją. W 1936 roku, podczas tajnego spotkania w Paryżu, powołano Ruch na rzecz Czwartej Międzynarodówki, mający informować o prawdziwym obliczu stalinowskiego ZSRR. Po represjach ze strony Stalina, Trocki stał się celem prześladowań.
Kongres założycielski
W 1938 roku w Paryżu odbył się kongres, na którym powołano Międzynarodowy Sekretariat oraz przyjęto Program przejściowy, oparty na ideach rewolucji permanentnej i krytyce ZSRR.
Spory wewnętrzne
Pojawiły się spory pomiędzy Trockim a Maxem Shachtmanem, dotyczące analizy sytuacji w ZSRR. W 1940 roku Shachtman i jego zwolennicy opuścili organizację.
II wojna światowa
Podczas II wojny światowej Trockiści byli represjonowani przez nazistów i stalinowców, a ich działalność skupiała się głównie na publicystyce. Trocki zginął w zamachu w 1940 roku, co osłabiło organizację.
Kongresy światowe
Na kolejnych kongresach omawiano różne zagadnienia, takie jak stalinizm, sytuacja w krajach kolonialnych oraz strategie działania. W 1951 roku, w wyniku sporów, doszło do podziału na Międzynarodowy Sekretariat i Międzynarodowy Komitet IV Międzynarodówki.
Powstanie Międzynarodowego Komitetu
W 1953 roku nastąpił rozłam spowodowany różnicami w taktyce działania, zwłaszcza w kwestii entryzmu. Obie grupy działały oddzielnie, organizując kongresy i podejmując różne strategie.
Kongresy lat 60. i późniejsze
W latach 60. organizacja skupiła się na walce partyzanckiej oraz na problemach wewnętrznych. Kolejne kongresy przyniosły dalsze podziały i różnice w podejściu do taktyki, co prowadziło do sporów i ostatecznego rozłamu.
Podsumowanie
IV Międzynarodówka przeszła przez wiele zmian i wewnętrznych konfliktów, odzwierciedlając różnorodność poglądów w ruchu trockistowskim w kontekście globalnych wydarzeń politycznych.
