Intonacja
Intonacja to sposób nadawania tekstowi melodii poprzez modulację głosu, co pozwala na wyrażanie emocji oraz określenie charakteru wypowiedzi. Umożliwia ona rozpoznawanie zakończenia zdań i fraz oraz różnicowanie zdań pytających, rozkazujących i oznajmujących. Z formalnego punktu widzenia, intonacja jest kluczowym elementem segmentacji tekstu, a także jest związana z tzw. porządkiem intonacyjnym, który obejmuje dwa główne intonemy: antykadencyjny (wznoszący) i kadencyjny (opadający).
Ton modalny, czyli wysokość głosu, jest często uzależniony od emocji. Na przykład, osoba w stanie przygnębienia zazwyczaj używa niższego tonu, natomiast ekscytacja czy radość mogą być wyrażane wyższym tonem.
Intonacja w językach tonalnych
W językach tonalnych intonacja odgrywa kluczową rolę w rozróżnianiu samogłosek morfemów. Różne intonacje mogą wskazywać na różne fonemy. Najczęściej występujące rodzaje tonów to:
- ton wznoszący (antykadencja)
- ton opadający (kadencja)
- ton opadająco-wznoszący
- ton wznosząco-opadający
- ton neutralny
