Interwał w teorii muzyki
Interwał, pochodzący z łacińskiego słowa „intervallum”, oznacza odległość między dwoma dźwiękami. W teorii muzyki interwały definiuje się na podstawie liczby stopni skali zawartych między dźwiękami.
Nazewnictwo interwałów
Nazwy interwałów odnoszą się do liczby stopni oraz dźwięków, które je tworzą. Oto podstawowe interwały:
- Pryma (1) – 0 półtonów
- Sekunda (2) – 1 lub 2 półtony
- Tercja (3) – 3 lub 4 półtony
- Kwarta (4) – 5 półtonów
- Tryton (4< lub 5>) – 6 półtonów
- Kwinta (5) – 7 półtonów
- Seksta (6) – 8 lub 9 półtonów
- Septyma (7) – 10 lub 11 półtonów
- Oktawa (8) – 12 półtonów
- Nona (9) – 13 lub 14 półtonów
- Decyma (10) – 15 lub 16 półtonów
- Undecyma (11) – 17 półtonów
- Duodecyma (12) – 19 półtonów
- Tercdecyma (13) – 20 lub 21 półtonów
- Kwartdecyma (14) – 22 lub 23 półtony
- Kwintdecyma (15) – 24 półtony
Dla interwałów większych od kwintdecymy stosuje się kombinacje oktaw z innymi interwałami.
Podział interwałów
Interwały można podzielić na dwa główne typy:
- Interwały proste – o rozpiętości nieprzekraczającej ośmiu stopni (np. od prymy do oktawy).
- Interwały złożone – o rozpiętości przekraczającej osiem stopni (np. nona to oktawa + sekunda).
Czyste, wielkie, małe
Interwały czyste to kwarty, kwinty i oktawy. Sekundy, tercje, seksty i septymy mogą być zarówno wielkie, jak i małe. Stosunki częstotliwości dla tych interwałów są różne:
- Dźwięk durowy – 9/8
- Dźwięk molowy – 10/9
- Półdźwięk – 16/15
- Wielka limma – 27/25
Skala diatoniczna dzieli oktawę na trzy dźwięki durowe, dwa molowe i dwa półdźwięki, natomiast skala pentatoniczna zawiera jeden dźwięk durowy, cztery molowe i dwa wielkie limmy.
