Ilya Prigogine
Ilya Prigogine (ur. 1917 w Moskwie, zm. 28 maja 2003 w Brukseli) był belgijskim fizykiem i fizykochemikiem rosyjskiego pochodzenia, laureatem Nagrody Nobla w dziedzinie chemii z 1977 roku. Otrzymał ją za wkład w rozwój termodynamiki nierównowagowej procesów nieodwracalnych oraz teorię struktur dyssypatywnych.
Życiorys
Prigogine pochodził z rodziny inżyniera chemika. W 1921 roku rodzina emigrowała najpierw do Niemiec, a następnie osiedliła się w Brukseli w 1929 roku. Studia na Université Libre de Bruxelles ukończył w 1939 roku, uzyskując licencjat z nauk chemicznych, a stopień doktora w 1941 roku. Pracował jako nauczyciel na Uniwersytecie w Brukseli, a później w Uniwersytecie Teksaskim w Austin. W 1961 roku ożenił się z Maryną Prokopowicz, która wspierała go w jego karierze.
W 1967 roku założył Centrum Statystycznej Mechaniki, które później przekształciło się w Ilya Prigogine Center for Studies in Statistical Mechanics and Complex Systems. Był dyrektorem Międzynarodowego Instytutu Solvaya Fizyki i Chemii w Brukseli oraz członkiem licznych akademii naukowych.
Działalność naukowa
Prigogine był pionierem w badaniach nad termodynamiką układów nierównowagowych. Jego prace dowiodły, że systemy dalekie od równowagi mogą generować porządek podczas przepływu energii. Wprowadził pojęcie struktur dyssypatywnych, które ukazały, że w otwartych systemach dyssypacja energii może prowadzić do powstawania tymczasowych struktur.
- Prigogine podważył klasyczny model nauki, koncentrując się na przypadkowości i nieodwracalności.
- Opracował teorię chaosu, badając rolę czasu w naukach fizycznych i biologicznych.
- Jego badania miały znaczący wpływ na zrozumienie procesów biologicznych i systemów złożonych.
Choć Prigogine nie wykazał matematycznie trwałości struktur dyssypatywnych, jego przykłady, takie jak wiry w filiżance kawy, ilustrują, jak chaotyczne układy mogą tworzyć pozory porządku, zwiększając jednocześnie entropię systemu.
Przypisy
Prigogine był autorem wielu prac naukowych i posiadał liczne odznaczenia, w tym Medal Rumforda oraz tytuł hrabiego nadany przez króla Belgii.
Bibliografia
Więcej informacji można znaleźć na stronie Nobel Prize.
