Ikebana – japońska sztuka układania kwiatów
Ikebana, znana także jako kadō (華道, 花道), co oznacza „droga kwiatów”, to japońska sztuka kompozycji kwiatowych. W odróżnieniu od zachodnich bukietów, ikebana koncentruje się na harmonii strukturalnej, rytmie oraz kolorze. Japońskie podejście kładzie nacisk na liniowe aspekty kompozycji, włączając w to naczynia, łodygi, liście i gałęzie. Główne elementy układania kwiatów symbolizują niebo, ziemię i ludzkość.
Historia ikebany
Pochodzenie ikebany jest niejasne, ale ma ona długą historię. W okresie Heian (794–1185) dama dworu Sei Shōnagon wspomniała o kwiatach w wazonie, a w okresie Kamakura (1185–1333) układano kwiaty na święto Tanabata. Ikebana jako sztuka formalna wykształciła się w okresie Muromachi-Ashikaga (1336–1573), kiedy to układano kwiaty jako ofiary dla Buddhy lub dusz zmarłych.
W przeszłości Japończycy używali kwiatów i gałązek do oddawania czci bóstw natury, a z czasem zwyczaj ten przeniesiono na ołtarze buddyjskie. W okresie Muromachi rozwinęły się różne formy sztuki, w tym ikebana, która zyskała na znaczeniu dzięki doradcom estetycznym zatrudnianym przez feudalnych panów.
Style ikebany
W ciągu wieków powstało wiele stylów ikebany. Prekursorem tej sztuki był mnich Senkei Ikenobō z Kioto, który założył szkołę Ikenobō-ryū, popularyzując styl rikka („stojących kwiatów”). Inne style to:
- chabana – ascetyczne aranżowanie kwiatów;
- nageire-bana – wrzucane kwiaty do wazonu;
- mori-bana – „nastroszony” układ roślin, wprowadzony przez szkołę Ohara-ryū w okresie Meiji (1868–1912).
Współcześnie ikebana jest nauczana w szkołach oraz na uniwersytetach, a nowe style wciąż powstają.
Podsumowanie
Ikebana to nie tylko sztuka układania kwiatów, ale także sposób wyrażania harmonii z naturą i estetyki, która przetrwała wieki. Wzbogacona przez różnorodne style i szkoły, pozostaje istotną częścią kultury japońskiej.
