II Rozbiór Polski
II rozbiór Polski to cesja terytorium Rzeczypospolitej Obojga Narodów, która miała miejsce 23 stycznia 1793 roku na rzecz Królestwa Prus i Imperium Rosyjskiego, bez udziału Monarchii Habsburgów. Był to drugi z trzech rozbiorów Polski, które miały miejsce pod koniec XVIII wieku.
Okoliczności
W wyniku kapitulacji Stanisława Augusta Poniatowskiego po wojnie polsko-rosyjskiej w 1792 roku, Prusy, pod przywództwem Fryderyka Wilhelma II, zażądały wcielenia Wielkopolski do Królestwa Prus. Było to związane z niepowodzeniami armii pruskiej w wojnie przeciwko rewolucyjnej Francji.
Żądanie to szybko przekształciło się w propozycję przeprowadzenia II rozbioru Polski. 23 stycznia 1793 roku podpisano traktat podziałowy między Katarzyną II a Fryderykiem Wilhelmem II. Wkrótce po tym wojska pruskie zajęły Wielkopolskę, a armia rosyjska wschodnią Polskę. Polskie oddziały w większości wycofały się z tych terenów.
Podział Terytorialny
W wyniku II rozbioru Rzeczpospolita utraciła znaczną część swoich ziem:
- Na rzecz Rosji: województwa mińskie, kijowskie, bracławskie, podolskie oraz części wileńskiego, nowogródzkiego, brzeskolitewskiego i wołyńskiego (łącznie 228 600 km², zamieszkałe przez 3,056 mln osób).
- Na rzecz Prus: Gdańsk, Toruń, województwa poznańskie, gnieźnieńskie, kaliskie, sieradzkie oraz części krakowskiego, rawskiego i mazowieckiego (łącznie 58 400 km², zamieszkałe przez 1,136 mln osób).
Konsekwencje
II rozbiór Polski doprowadził do całkowitej kompromitacji konfederacji targowickiej i króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Sejm grodzieński, obradowany pod presją zaborców, wyraził zgodę na podział terytorium, zawarł traktat pokojowy z Rosją i przywrócił Radę Nieustającą, rozwiązując tym samym konfederację targowicką. Był to ostatni sejm Rzeczypospolitej szlacheckiej.
Interwencja Austrii w rozbiorze była nieobecna, gdyż kraj ten był zaangażowany w wojnę z Francją. Dopiero 3 stycznia 1795 roku Austria zawarła tajną konwencję z Rosją, planując III rozbiór Polski, do którego przystąpiła na mocy traktatu II rozbioru, ale jedynie w granicach zaboru rosyjskiego.
