Igor Guzenko – Szyfrant i Dezerter
Igor Siergiejewicz Guzenko (ur. 13 stycznia 1919, zm. 8 lipca 1982) był szyfrantem w ambasadzie Związku Radzieckiego w Ottawie. W 1941 roku wcielono go do Armii Czerwonej, a w czerwcu 1943 roku przydzielono do pułkownika GRU Nikołaja Zabotina w Kanadzie. Jego misją było zdobywanie informacji o amerykańskim programie broni atomowej.
5 września 1945 roku Guzenko zdezerterował, zabierając ze sobą tajne dokumenty, które przekazał kanadyjskim władzom. Dzięki tym informacjom zdemaskowano radziecką siatkę szpiegowską w Kanadzie, a dziewięć osób, w tym członek parlamentu Fred Rose, zostało aresztowanych. W dokumentach Guzenki znajdowało się również nazwisko Klausa Fuchsa, radzieckiego współpracownika, jednak zostało ono przeoczone.
Wpływ na Zimną Wojnę
Sprawa Guzenki uznawana jest za punkt zwrotny w historii zimnej wojny. Historyk Jack Granatstein stwierdził, że jego działania były początkiem zimnej wojny w oczach opinii publicznej, a dziennikarz Robert Fulford podkreślił, że zimna wojna zaczęła się w Ottawie. The New York Times zauważył, że Guzenko uświadomił mieszkańcom Ameryki Północnej ogrom zagrożeń związanych z radzieckim szpiegostwem.
Informacje dostarczone przez Guzenkę przyczyniły się do rozbicia siatki GRU w Kanadzie oraz umożliwiły rozwój operacji Venona, która miała na celu dekonspirację radzieckich agentów.
Bibliografia
- Christopher Andrew, Oleg Gordijewski: KGB. Warszawa: Bellona, 1997.
- Christopher Andrew, Wasilij Mitrochin: Archiwum Mitrochina, tom I KGB w Europie i na Zachodzie. Poznań: Dom Wydawniczy „Rebis”, 2009.
Linki zewnętrzne
- Onet.pl: Depesze, które wstrząsnęły światem
