Ignacy Domeyko
Ignacy Domeyko (ur. 31 lipca 1802, zm. 23 stycznia 1889) był polskim geologiem, mineralogiem, inżynierem górnictwa i meteorologiem, który znacząco wpłynął na rozwój nauki w Chile. Był również rektorem Uniwersytetu w Santiago.
Młodość i wykształcenie
Domeyko pochodził z rodziny ziemiańskiej. Jego zainteresowania mineralogiczne rozwijał stryj, a także studia na Cesarskim Uniwersytecie Wileńskim, gdzie uzyskał tytuł magistra filozofii w 1822 roku.
Działalność polityczna
W czasie studiów angażował się w działalność polityczną, dołączając do Towarzystwa Filomatów. Po ukończeniu studiów objął majątek Zapole, jednak wkrótce został aresztowany za działalność filomacką. Ostatecznie uniknął zesłania.
Powstanie listopadowe
Po wybuchu powstania listopadowego Domeyko próbował wziąć udział w walkach, ale jego misja zakończyła się niepowodzeniem. Po tym wydarzeniu rozpoczął życie na emigracji.
Emigracja i praca w Chile
Po ucieczce z Prus, Domeyko dotarł do Francji, gdzie kontynuował studia górnicze. W 1838 roku przyjął propozycję wykładowcy chemii i mineralogii w Coquimbo, Chile. Jego prace przyczyniły się do rozwoju przemysłu górniczego w tym kraju.
Działalność naukowa i dydaktyczna
W Coquimbo prowadził wykłady i analizy chemiczne, a jego badania geologiczne miały istotne znaczenie dla kraju. Domeyko był także autorem podręczników, które zdobyły międzynarodowe uznanie.
Organizacja nauki w Chile
Domeyko odegrał kluczową rolę w organizacji systemu edukacji w Chile, tworząc nowoczesny uniwersytet. Był jego rektorem przez 16 lat.
Upamiętnienie
- Jedna z planetoid nosi nazwę (2784) Domeyko.
- W Chile istnieje pasmo górskie Góry Domeyki i miejscowość Domeyko.
- Minerał domeykit nazwano na jego cześć.
- Jego nazwiskiem nazwano wiele ulic w Polsce i w Chile.
- W 2012 roku powstała Fundacja Proyecto Domeyko Polska, promująca jego dorobek.
- W 2007 roku Narodowy Bank Polski wprowadził monety z wizerunkiem Domeyki.
Ignacy Domeyko pozostawił po sobie bogaty dorobek naukowy oraz znaczący wkład w rozwój Chile, zarówno w dziedzinie nauki, jak i edukacji.