I wojna północna (1563–1570)
I wojna północna, znana również jako wojna siedmioletnia, była konfliktem zbrojnym, który miał miejsce między Rzeczpospolitą Obojga Narodów, Szwecją, Carstwem Rosyjskim, Danią i Lubeką. Głównym celem było ustalenie podziału Inflant oraz dominacji na Morzu Bałtyckim.
Przyczyny wojny
Wojna zaczęła się od konfliktu litewsko-rosyjskiego, który wybuchł w 1558 roku. W odpowiedzi na sojusze między Rosją a Szwecją, Polska i Dania zawiązały alians, aby przeciwdziałać tym porozumieniom.
Skutki wojny
- Przyłączenie części Inflant do Rzeczypospolitej.
- Zachowanie Księstwa Kurlandii i Semigalii jako lenna polskiego.
- Gotthard Kettler, ostatni wielki mistrz zakonu kawalerów mieczowych, stał się pierwszym świeckim władcą Kurlandii po sekularyzacji.
W wyniku działań wojennych, Dorpat przypadł Moskwie, Estonia trafiła w ręce Szwecji, a Dania zdobyła wyspy Ozylia i Dagö. W 1563 roku Szwedzi przejęli Dagö, co umożliwiło im ataki na Ozylię.
Konflikty wewnętrzne
W trakcie wojny doszło do napięć między królem Zygmuntem Augustem a Radą Miejską Gdańska. W 1568 roku władze miasta uwięziły i skazały na śmierć 11 kaprów, co król uznał za zniewagę. W odpowiedzi, Zygmunt August uwięził gdańskich burmistrzów i wysłał komisję, która potraktowała miasto surowo.
Zakończenie wojny
W 1570 roku Dania i Szwecja podpisały pokój w Szczecinie, a Polska oraz Państwo Moskiewskie zawarły rozejm w Moskwie. Mimo to, spór o dominację na Morzu Bałtyckim pozostał nierozstrzygnięty.
