Hypatia z Aleksandrii
Hypatia (ok. 355/370 – 415) była wybitną matematyczką i filozofką, córką Teona, znanego matematyka i astronoma. Najprawdopodobniej całe życie spędziła w Aleksandrii, gdzie zdobyła wykształcenie pod okiem ojca. Choć żadne jej prace nie przetrwały, przypisuje się jej współpracę przy redakcji dzieł Ptolemeusza i Euklidesa oraz pracę nad komentarzami do traktatów Diofantosa i Apoloniusza.
Hypatia stworzyła krąg uczniów, w tym chrześcijan i pogan, i prowadziła wykłady z matematyki oraz astronomii, zyskując szerokie uznanie. Była znana z tolerancyjnego podejścia do filozofii oraz wysokich standardów, które wymagała zarówno od siebie, jak i od swoich uczniów. Jej działalność przyciągała tłumy, a jej osobowość cieszyła się szacunkiem wśród mieszkańców Aleksandrii.
Relacje z chrześcijaństwem
Pomimo iż Hypatia nie praktykowała religii pogańskiej, szanowała prawo i unikała konfliktów z chrześcijańską administracją, opiekując się studentami niezależnie od ich wyznań. Jej relacje z urzędnikami, w tym prefektem Orestesem, pozwoliły jej utrzymać wpływy i szacunek w mieście.
Śmierć
Po objęciu biskupstwa przez Cyryla w 412 roku, sytuacja Hypatii uległa pogorszeniu. Cyryl, zazdrosny o jej popularność, oskarżał ją o czary i satanizm. W 415 roku, w wyniku narastających napięć, Hypatia została brutalnie zamordowana przez chrześcijański tłum, co wywołało oburzenie wśród wielu ludzi, w tym samych chrześcijan. Historiografia wskazuje, że biskup Cyryl ponosi odpowiedzialność za zaistniałą sytuację, chociaż bezpośrednie dowody na jego zlecenie nie zostały odnalezione.
Legenda i pamięć
Okoliczności śmierci Hypatii opisał Sokrates Scholastyk, a jej postać stała się symbolem konfliktu między nauką a religią. Po śmierci Hypatia stała się ikoną wolności intelektualnej i jest wspominana w literaturze oraz sztuce, w tym w filmie „Agora” z 2009 roku. Jej imię noszą planetoidy oraz obiekty na Księżycu.
Współczesna kultura
Hypatia została uwieczniona w różnych dziełach kultury, w tym w literaturze i grach komputerowych. Współczesne odniesienia do jej postaci podkreślają jej rolę jako symbolu walki o prawdę i wiedzę w obliczu opresji.
