Hugo Grocjusz
Hugo Grocjusz, znany również jako Hugo Grotius (10 kwietnia 1583 – 28 sierpnia 1645), był holenderskim prawnikiem, filozofem i dyplomatą, często nazywany „ojcem” prawa międzynarodowego.
Życiorys
Urodził się w Delfcie w czasie wojny osiemdziesięcioletniej jako syn Jana de Groot i Adeli von Overschie. Już w młodym wieku wykazywał niezwykłe zdolności intelektualne, uzyskując doktorat z prawa w wieku piętnastu lat. W 1601 roku został historykiem Stanów Holenderskich, a w 1613 radnym Rotterdamu.
W 1618 roku aresztowano go za działalność polityczną, skazując na dożywotnie więzienie. W areszcie pisał wiele ważnych tekstów, a w 1621 roku zbiegł do Antwerpii. Następnie osiedlił się w Paryżu, gdzie zyskał poparcie finansowe. Publikacja traktatu „O wojnie i pokoju” w 1625 roku przyniosła mu międzynarodową sławę.
Grocjusz pełnił rolę ambasadora Szwecji w Paryżu przez 10 lat, a po dramatycznej podróży do Sztokholmu w 1645 roku, zmarł w Rostocku.
Poglądy
Grocjusz podzielił prawo na dwa główne rodzaje: prawo stanowione i prawo natury. Prawo stanowione jest zmienne i zależne od historycznych okoliczności, podczas gdy prawo natury jest stałe i wynika z natury ludzkiej. Wskazał na dwa aspekty natury człowieka: instynkt samozachowawczy oraz instynkt społeczny, które współdziałają, kształtując normy życia społecznego.
Najważniejsze zasady prawa natury według Grocjusza to:
- Umów należy dotrzymywać (pacta sunt servanda).
- Należy naprawić wyrządzoną szkodę.
- Istnieje nakaz karania za przestępstwa.
- Prawo do własności.
Grocjusz twierdził, że prawo naturalne jest niezależne od istnienia Boga i obowiązuje wszystkich ludzi, niezależnie od ich przekonań religijnych.
Twórczość
Do najważniejszych dzieł Grocjusza należą:
- O prawie wojny i pokoju (1625)
- Mare liberum (1609)
- De iure praedae (1609)
- De veritate religionis Christianae (1627)
- Historia Niderlandów (1657)
Znaczenie
Hugo Grocjusz jest uznawany za jednego z najważniejszych myślicieli w historii prawa międzynarodowego, a jego prace miały znaczący wpływ na rozwój teorii prawa i myśli politycznej w Europie. Jego koncepcje prawa natury i prawa międzynarodowego pozostają istotne do dziś.
