Hoplici w starożytnej Grecji
Hoplici, czyli ciężkozbrojni piechurzy greccy, walczyli w zwartym szyku zwanym falangą. Pojawili się na polach bitew w połowie VII wieku p.n.e. Ich oddziały składały się głównie z wolnych, zamożniejszych obywateli oraz wiejskich chłopów posiadających woły. Po wojnach perskich Grecy stali się pożądanymi najemnikami w armiach perskich, co zapoczątkowało przejście od armii obywatelskich do najemnych.
Uzbrojenie
Hoplici posługiwali się nowoczesnym uzbrojeniem, które obejmowało:
- włoszcznia (około 2 m długości),
- miecz,
- okrągła lub owalna tarcza,
- hełm koryncki,
- pancerz,
- nagolenice.
Całe wyposażenie ważyło około 30-35 kg. Kluczowym elementem uzbrojenia była tarcza hoplon z podwójnym uchwytem, co umożliwiało lepszą stabilność i ochronę.
Taktyka
Falanga początkowo składała się z czterech do ośmiu szeregów, a walczyły jedynie dwa pierwsze. Taktyka polegała na zderzeniu się z przeciwnikiem, wykorzystując masę formacji. Wraz z rozwojem taktyki wprowadzono manewry takie jak kontrmarsz lakoński i anastrofa. W IV wieku p.n.e. liczba szeregów mogła wynosić od ośmiu do trzydziestu sześciu.
Hoplici w bitwie
Pierwszą znaną bitwą hoplitów była bitwa pod Hysiaj w 669 p.n.e., gdzie Argiwowie pokonali Spartan. Hoplici walczyli w znanych szykach, skandując okrzyki bojowe i uderzając włóczniami o tarcze. W bitwach towarzyszyła im lekka piechota oraz sporadycznie konnica, która miała głównie zadania pomocnicze.
Wyszkolenie
W IV wieku p.n.e. szkolenie wojskowe zaczynało się w wieku 7 lat. Hoplita był dobrze wyszkolony w posługiwaniu się bronią oraz taktyką. W Sparcie dowództwo przysługiwało królowi, który był również szkolony wojskowo.
Kres formacji
Formacja hoplitów straciła na znaczeniu po 338 p.n.e. w bitwie pod Cheroneją, gdzie Macedonowie pokonali sprzymierzone armie greckie. Dominacja macedońskiej falangi, uzbrojonej w dłuższe włócznie, trwała przez ponad 100 lat. Ostateczny kres falangi hoplitów nastąpił w II wieku p.n.e. w starciach z rzymskimi legionami.
